Ίσως να έχετε ακούσει ότι αποκαλούν την Ντοπαμίνη ως η «ουσία της ευτυχίας ». Αυτή η τόσο σημαντική για την ευεξία μας χημική ουσία, αποτελεί έναν από τους περισσότερους από 100 νευρωδιαβιβαστές του ανθρώπινου εγκεφάλου. Ο λόγος που της έχει αποδοθεί ο παραπάνω χαρακτηρισμός είναι διότι το μήνυμα που μεταδίδει, είναι αυτό της απόλαυσης και της ευχαρίστησης.
Καταλαβαίνοντας πώς λειτουργεί, τι την πυροδοτεί και ποιοι είναι οι φυσικοί και ωφέλιμοι τρόποι προκειμένου να την αυξήσετε στον οργανισμό σας, μπορείτε να δημιουργήσετε τις συνθήκες που θα σας επιτρέψουν να αποβάλετε το άγχος και να ανεβάσετε την διάθεσή σας.
Πώς λειτουργεί η Ντοπαμίνη
Η ντοπαμίνη θα μπορούσαμε να πούμε πως λειτουργεί ως ανταμοιβή σε συγκεκριμένες συμπεριφορές. Σκεφτείτε για παράδειγμα την αίσθηση που σας πλημμυρίζει όταν κερδίζετε σε ένα παιχνίδι. Αυτό το μείγμα ικανοποίησης, χαράς, ενέργειας που θέλετε να το αισθανθείτε ξανά και ξανά είναι αποτέλεσμα της ντοπαμίνης. Η πυροδότησή της μας βοηθά επίσης να ξεπερνάμε το άγχος και την απάθεια.
Συγκεκριμένα όσοι την διατηρούν σε υψηλά επίπεδα καταφέρνουν να:
- Είναι περισσότερο συγκεντρωμένοι
. - Έχουν ενέργεια και κίνητρα
. - Είναι περισσότερο παραγωγικοί
. - Βελτιώνουν την γνωστική τους λειτουργία
. - Κάνουν θετικές σκέψεις
. - Έχουν καλύτερο κριτήριο αξιολόγησης των καταστάσεων και λαμβάνουν αποτελεσματικές αποφάσεις
. - Βιώνουν απόλαυση και ικανοποίηση
.
Ωστόσο καλό είναι να έχουμε υπόψη μας πως η αιτία που μπορεί να προκαλέσει την παραγωγή της ντοπαμίνης δεν είναι απαραιτήτως ωφέλιμη. Η λειτουργία της ως φυσική ανταμοιβή που περιγράψαμε παραπάνω, η οποία μας οδηγεί στο να επαναλαμβάνουμε συμπεριφορές προκειμένου να ξανανιώσουμε το ευχάριστο συναίσθημα, μπορεί να συνδεθεί με τον εθισμό.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο εθισμός στο φαγητό και ακόμα πιο συγκεκριμένα στην γλυκιά γεύση. Η κατανάλωση ζάχαρης απελευθερώνει μεγάλη ποσότητα ντοπαμίνης προκαλώντας υπερδιέγερση. Με την πάροδο του χρόνου, προκειμένου να αισθανθούμε τα ίδια επίπεδα απόλαυσης, υπάρχει η ανάγκη να καταναλώσουμε μεγαλύτερη ποσότητα. Φυσικά η ικανοποίηση και η ηρεμία που δημιουργεί ο εθισμός είναι προσωρινή, ενώ όταν τελειώνει επικρατούν τα αντίθετα ακριβώς συναισθήματα.
Όλα τα είδη εθισμού, για παράδειγμα σε ναρκωτικές ουσίες, τηλεόραση, βιντεοπαιχνίδια, χρήση κινητών τηλεφώνων κτλ, λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο και συνδέονται με το γεγονός ότι η συγκεκριμένη συμπεριφορά και επιλογή, επηρεάζει την έκκριση της ντοπαμίνης, την οποία «λατρεύει» ο εγκέφαλός μας, χάνοντας όμως σταδιακά τον έλεγχο.
Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, είναι καλό να έχουμε υπόψη μας το εξής: Η ντοπαμίνη είναι αδιαμφισβήτητα ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για την ευεξία, την ισορροπία και την ευτυχία μας. Χωρίς αυτήν επικρατούν τα αρνητικά συναισθήματα. Σημασία έχει λοιπόν, να κάνουμε τις ωφέλιμες επιλογές προκειμένου να αυξήσουμε την παραγωγή της, οι οποίες δεν προκαλούν εθισμό ή παρενέργειες.
Οι ωφέλιμοι τρόποι για να αυξήσουμε την ντοπαμίνη
Άσκηση και Yoga
Η τακτική άσκηση προλαμβάνει την εμφάνιση κατάθλιψης, μειώνει το στρες και βελτιώνει την διάθεση, ακριβώς γιατί προκαλούν αύξηση των επιπέδων ντοπαμίνης στον εγκέφαλο καθώς επίσης και ενδορφινών. Ανάμεσα στις διάφορες μορφές άσκησης οι έρευνες ξεχωρίζουν την Yoga. Ο λόγος είναι ότι η yoga λειτουργεί σε μεγαλύτερο βάθος, όσον αφορά τον νου μας και τους μηχανισμούς του εγκεφάλου, ενσωματώνοντας διαλογιστικές και αναπνευστικές τεχνικές.
Κατάλληλη διατροφή
Η κατανάλωση τροφών, που περιέχουν τυροσίνη μπορεί να αυξήσει με φυσικό τρόπο τα επίπεδα της ντοπαμίνης σας. Τέτοιες τροφές είναι: τα αυγά, το πράσινο τσάι, το κεφίρ, τα αμύγδαλα, το γιαούρτι, το γάλα, οι μπανάνες, το καρπούζι και η σοκολάτα υγείας. Επίσης πολύ καλή επιλογή είναι και η κατανάλωση κουρκουμίνης, που είναι το κύριο δραστικό συστατικό που έχει ο κουρκουμάς.
Αποτοξίνωση
Αναφέρω συχνά τόσο σε κείμενα όσο και στα σεμινάριά μου, ότι η αποτοξίνωση, αν γίνει συνήθεια και την εφαρμόζουμε κατά διαστήματα, μπορεί να βελτιώσει την σωματική και νοητική μας υγεία. Μεταξύ άλλων, η συσσώρευση πολλών τοξινών στον οργανισμό μας είναι ένας από τους παράγοντες που μπορούν να εμποδίσουν την παραγωγή ντοπαμίνης.
Ακούστε μουσική και χορέψτε !
Η μουσική μπορεί να προκαλέσει “έκρηξη” ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Ακόμα περισσότερο αν σηκωθείτε και χορέψετε! Μαγειρέψτε, ζωγραφίστε, βρείτε τον τρόπο που σας ταιριάζει και σας προκαλεί να εκφράσετε την δημιουργικότητά σας.
Κάντε διαλογισμό
Τα οφέλη του διαλογισμού είναι πολλά, σε σωματικό επίπεδο και νοητικό. Η νευροεπιστήμη έχει αποδείξει ότι μέσω αυτού, μπορούμε να απελευθερώσουμε την ντοπαμίνη και άλλους νευροδιαβιβαστές της χαράς, από τους νευρωνικούς διαύλους που είναι μπλοκαρισμένοι. Μία από τις πολλές έρευνες που έχουν γίνει, στην οποία συμμετείχαν άτομα με εμπειρία στον διαλογισμό, έδειξε αύξηση της ντοπαμίνης έως και 64% έπειτα από μία ώρα πρακτικής. Όμως ακόμα και ο ασκούμενος με μικρότερη εμπειρία, μπορεί να αισθανθεί αυτή την ευφορία και την θετική αλλαγή στην διάθεσή του.
Βγείτε έξω στον Ήλιο
Ακολουθήστε μία ρουτίνα που να ευνοεί την ευεξία σας. Τιμήστε τις ώρες του βραδινού ύπνου, γιατί πραγματικά είναι ιερές και φροντίστε να απολαμβάνετε όσο συχνότερα γίνεται κάποια ώρα έξω στον ήλιο και στο φυσικό φως.
Μπορείτε από σήμερα κιόλας να κάνετε τις επιλογές που θα σας επιτρέψουν να βελτιώσετε την ευεξία σας, μέσω της αύξησης των επιπέδων ντοπαμίνης χωρίς να έχετε ανεπιθύμητες παρενέργειες. Μέσα από τις ατομικές συνεδρίες μου, στόχος είναι να καλλιεργήσει κανείς τον τρόπο σκέψης που θα τον οδηγήσει σε αποφάσεις και συνήθειες που βελτιώνουν την υγεία και την ζωή του συνολικά.
Εάν αισθάνεστε ότι θα σας βοηθούσε μία διαφορετική “χαρτογράφηση” του γνωστικού χάρτη μέσα από τον οποίο βλέπετε τον κόσμο, δείτε πώς το wellness coaching και ειδικά η χρήση των εργαλείων του NLP που ενσωματώνει η προσέγγισή μου, μπορεί να σας οδηγήσει να πετύχετε τους στόχους σας και να έχετε βελτιωτικά αποτελέσματα, που διαρκούν.
