Ρίξτε μία ματιά γύρω σας. Τα αντικείμενα που σας περιβάλλουν, από το ποτήρι που χρησιμοποιείτε έως το πολυώροφο κτίριο. Δεν ήταν πάντα εκεί. Πριν πάρουν την υπόσταση που βλέπετε, υπήρξαν ως ιδέα σε κάποιον ανθρώπινο νου. Είναι αδύνατο να δημιουργήσεις κάτι, αν δεν υπάρξει πρώτα στην φαντασία σου.
Η φαντασία είναι το όργανο με το οποίο μπορείς να δημιουργήσεις την πραγματικότητά σου. Να δώσεις σχήμα στην ίδια σου την ζωή. Χρειάζεται όμως να ξέρεις πώς να την αξιοποιείς, ώστε να μπορείς να κάνεις την μετάβαση από την φαντασία στην πράξη.
Αυτό ακριβώς πετυχαίνεις με τον οραματισμό. Πρόκειται για ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια στην ψυχολογία και στο coaching, επειδή βοηθά τους ανθρώπους να βελτιώσουν την απόδοσή τους, με βάση τις δεξιότητες που ήδη διαθέτουν, και να δημιουργούν τις επιθυμητές συναισθηματικές καταστάσεις ώστε να πετύχουν τους στόχους τους.
Σε αντίθεση με την φαντασία που μπορεί να καλπάζει αχαλίνωτα, ο οραματισμός γίνεται συνειδητά και έχει συγκεκριμένη δομή. Έτσι καταφέρνουμε να έχουμε συγκεκριμένα αποτελέσματα. Στο άρθρο αυτό θα εξηγήσουμε πώς λειτουργεί και πώς μπορεί κανείς να τον εφαρμόσει αποτελεσματικά.
Γιατί λειτουργεί ο οραματισμός
Ίσως να έχετε ακούσει αθλητές του μπάσκετ να λένε πώς για να βελτιώσουν την απόδοσή τους, οραματίζονται να πετυχαίνουν μία βολή ξανά και ξανά. Δεν φαντάζονται απλά την μπάλα να μπαίνει στο καλάθι αλλά βιώνουν την κίνηση που κάνει το σώμα τους, την τροχιά της μπάλας, την γωνία της βολής κτλ. Η χρήση του οραματισμού στο πλαίσιο της προπόνησης, είναι πολύ συνηθισμένη σε μουσικούς ή αθλητές διαφόρων αθλημάτων.
Επομένως, οραματισμός ως εργαλείο συμπορεύεται με την εξάσκηση. Όταν εξασκούμαστε με στόχο να αναπτύξουμε μία δεξιότητα, σε κάθε επανάληψη ενισχύουμε τις συνάψεις που δημιουργεί η πληροφορία αυτή στον εγκέφαλο. Όσο περισσότερο εξασκούμαστε, τόσο πιο ισχυρές γίνονται οι συνάψεις και τόσο πιο αποδοτικοί και εύστοχοι γινόμαστε εμείς στο τομέα που επιλέγουμε να εξασκηθούμε.
Ωστόσο η αποτελεσματική εξάσκηση δεν εξαρτάται μόνο από τις ώρες που θα αφιερώσουμε σε αυτή. Ένας από τους παράγοντες που μας βοηθά να κάνουμε επιτυχημένα την εξάσκησή μας, είναι ο οραματισμός. Όταν ο εγκέφαλος ήδη γνωρίζει μία δεξιότητα, για παράδειγμα να παίζει πιάνο, οι έρευνες έχουν αποδείξει ότι ο πιανίστας μπορεί να βελτιωθεί “κάνοντας πρόβα” μέσα στο μυαλό του. Οι εγκεφαλικές συνάψεις που έχουν δημιουργηθεί, μπορούν να ενισχυθούν περαιτέρω και μέσω της δομημένης χρήσης της φαντασίας (προσομοίωση), βελτιώνοντας μία σωματική δεξιότητα. Νους και σώμα βρίσκονται σε συνεχή εξάρτηση! Το ένα σύστημα ασκεί επιρροή το άλλο είτε θετικά είτε αρνητικά.
Ας έρθουμε όμως στην καθημερινότητα. Πώς μπορώ να χρησιμοποιήσω τον οραματισμό όταν ο στόχος μου είναι κάτι το διαφορετικό; Για παράδειγμα, να έχω περισσότερη αυτοπεποίθηση σε μία συνέντευξη, να είμαι πιο οργανωμένος για να πετύχω περισσότερα, να μην είμαι αναβλητικός ώστε να ολοκληρώσω ένα project, να διεκδικώ περισσότερα, να είμαι πιο αισιόδοξος ; Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο! Γιατί και τα συναισθήματα, οι συμπεριφορές, οι νοοτροπίες κτλ. ξεκινάνε από τον νου. Οι προϋποθέσεις όπως είπαμε και πριν ώστε να έχουμε αποτελέσματα είναι:
α) να οραματίζεσαι με πρόθεση (τι θέλω να πετύχω;)
β) να οραματίζεσαι με δομή (όχι ανεξέλεγκτη ονειροπόληση )
γ) να οραματίζεσαι με συνέπεια (η επανάληψη φέρνει αποτέλεσμα)
δ) αυτό που εξασκείς μέσω του οραματισμού να είναι κάτι που ήδη υπάρχει μέσα σου ως ικανότητα.
Όσον αφορά το τελευταίο, είναι προφανές πως αν δεν έχω μάθει ποτέ πιάνο, δεν θα γίνω πιανίστας επειδή το οραματίζομαι! Όλοι όμως έχουμε την ικανότητα να είμαστε ήρεμοι, χαρούμενοι, αισιόδοξοι, παραγωγικοί κτλ. Επομένως όλοι μπορούμε να καλλιεργήσουμε αυτές τις ποιότητες.
Ο ανεξέλεγκτος νους, στον οποίο έχουμε παραδώσει το τιμόνι και τον αφήνουμε να μας οδηγεί όπου εκείνος θέλει, οραματίζεται διαρκώς. Είναι τα σενάρια καταστροφής, οι φανταστικοί διάλογοι για συγκρούσεις που δεν έχουν γίνει (και ίσως δεν γίνουν ποτέ), οι αρνητικές σκέψεις. Τι παράγουν; Αντίστοιχες συμπεριφορές. Συμπεριφορές που σαμποτάρουν την επιτυχία που θέλουμε να σημειώσουμε και γίνονται αυτοεκπληρούμενες προφητείες. Σας θυμίζει μήπως κάτι αυτό: Δεν θα τα καταφέρω –> θα κάνω μία (χλιαρή) προσπάθεια γιατί δεν περιμένω να τα καταφέρω –> δεν τα κατάφερα –> το ήξερα ότι είμαι ανίκανος να τα καταφέρω!
Γιατί όμως να αφήνεις τον νου σου στο τιμόνι, χωρίς να δίνεις εντολή προς τα πού να κατευθυνθεί, από την στιγμή που εσύ τον διοικείς; Ο συνειδητός οραματισμός είναι ένας πολύ αποτελεσματικός τρόπος για να το αλλάξεις αυτό, και να επαναπρογραμματίσεις τον τρόπο που σκέφτεσαι, μέσω εικόνων και προσομοίωσης.
Αν αισθάνεστε ότι για να πετύχετε κάποιον στόχο σας, χρειάζεται να καλλιεργήσετε συγκεκριμένες νοητικές κατευθύνσεις και να ξεφύγετε από μοτίβα σκέψεων και διαθέσεων που σας σαμποτάρουν, προτείνω να βάλετε στην ζωή σας το εργαλείο του οραματισμού. Έτσι θα προπονηθείτε κατάλληλα, ώστε να πετύχετε στον τομέα που σας ενδιαφέρει.
Πώς θα οραματιστείς αποτελεσματικά
Όταν οραματίζεσαι μπορείς να ακολουθήσεις δύο κατευθύνσεις. Η πρώτη έχει να κάνει με την νοητική προσομοίωση του αποτελέσματος (έχω ήδη κατακτήσει τον στόχο) και η δεύτερη με την προσομοίωση της διαδικασίας (τι κάνω για να φτάσω στον στόχο). Ερευνητικά έχει αποδειχθεί ότι για να έχεις καλύτερα αποτελέσματα, καλό είναι να ακολουθείς πότε την μία και πότε την άλλη κατεύθυνση.
Σημαντικό είναι επίσης όταν οραματίζεσαι να βάζεις τον εαυτό στην θέση του συμμετέχοντα και όχι του παρατηρητή. Με άλλα λόγια να βιώσεις όσο πιο ρεαλιστικά γίνεται, σε νοητικό και συναισθηματικό επίπεδο, μία κατάσταση σαν να σου συμβαίνει τώρα.
Χρησιμοποίησε λεπτομέρειες στον οραματισμό σου που θα ενεργοποιήσουν τις αισθήσεις σου:
-Τι είναι αυτό που θέλεις;
– Πώς θα αισθάνεσαι σωματικά και συναισθηματικά όταν τα καταφέρεις;
– Αυτή την στιγμή το έχεις ήδη πετύχει. Πόσο διαφορετική είναι η ζωή σου;
– Πώς έχουν αλλάξει οι σχέσεις σου με τους άλλους;
– Ποιες σκέψεις κυριαρχούν στον νου σου τώρα που το έχεις πετύχει;
Δώστε βάση σε αυτές τις λεπτομέρειες που εμπλουτίζουν τις νοητικές εικόνες και ενεργοποιούν τον εγκέφαλό όπως μία πραγματική εμπειρία. Και τι είναι αυτό που συνεχώς κάνει ο εγκέφαλος; Προσπαθεί να δώσει λύσεις! Έτσι θα αρχίσεις να παράγεις πλάνα και στρατηγικές. Θα ξεδιαλύνεις το τοπίο από τα σύννεφα (δεν μπορώ), θα ξυπνήσεις το κίνητρο (μπορώ) και θα περάσεις στην δράση (πώς θα το κάνω).
Όσο πιο πραγματική είναι η εικόνα στον οραματισμό σου, τόσο πιο αποτελεσματικά επαναπρογραμματίζεις τον εγκέφαλό σου. Ξέρετε γιατί μία εμπειρία που βλέπουμε στον κινηματογράφο, δεν είναι πραγματικά τραυματική ή μεταμορφωτική για τον θεατή; Γιατί γνωρίζουμε ότι δεν είναι αλήθεια. Το αντίθετο θες να καλλιεργήσεις στον οραματισμό. Δεν είναι ουτοπία, αλλά μία πτυχή του εαυτού σου που πρόκειται να αναδειχθεί.
Επίσης θα βοηθήσει πολύ στον οραματισμό σου να τροφοδοτείς τον νου σου με υλικό που σχετίζεται με τον στόχο σου. Ας πούμε για παράδειγμα πως έχεις στόχο να μιλάς με αυτοπεποίθηση, χωρίς άγχος, σε πολύ κόσμο. Αν έρχεσαι σε επαφή με βιβλία, εργαλεία, βίντεο κτλ που σχετίζονται με αυτό που θες να πετύχεις, θα είναι πιο εύκολο αυτή την πληροφορία να την χρησιμοποιήσεις ώστε να δώσεις ρεαλισμό στον οραματισμό σου.
Μία πολύ καλή στιγμή για την άσκηση του οραματισμού είναι αμέσως μετά τον διαλογισμό, όπου ο νους είναι διαυγής και οι σκέψεις σε τάξη. Σας προτείνω αν ήδη διαλογίζεστε και θέλετε να τον δοκιμάσετε στα 10 – 15 λεπτά διαλογισμού να προσθέστε 5 λεπτά οραματισμού.
Μιλάμε λοιπόν για ένα εργαλείο που σας επιτρέπει να πάρετε τον έλεγχο και να στρέψετε τον νου σας στην κατεύθυνση που εσείς θέλετε. Στις συνεδρίες coaching, το χρησιμοποιώ συνδυαστικά με άλλες τεχνικές, επειδή είναι μία πολύ αποτελεσματική μέθοδος.
Όπως ο αρχιτέκτονας πρώτα φαντάζεται ένα κτίριο και μετά του δίνει υπόσταση, έτσι και εσείς, μπορείτε να σχεδιάσετε και να κάνετε πραγματικότητα αυτό που φαντάζεστε πως είναι το καλύτερο για εσάς.
Δείτε επίσης:
7 ερωτήσεις που θα σε βοηθήσουν να επανεστιάσεις στο τέλος της ημέρας
Το νόημα στη ζωή σου είναι κάτι που μόνο εσύ μπορείς να δημιουργήσεις
