Στην εποχή μας ο όρος digital detox έχει προστεθεί στο λεξιλόγιό μας. Εκφράζει την ανάγκη του ανθρώπου σε νοητικό, συναισθηματικό και σωματικό επίπεδο να απέχει από την ψηφιακή τεχνολογία.
Λίγο πολύ όλοι καταλαβαίνουμε το γιατί. Η ψηφιακή τεχνολογία έχει βελτιώσει την ζωή μας σε πολλά επίπεδα, αλλά η υπερβολική χρήση μπορεί κάποιες φορές να επιβαρύνει την ευεξία και την ποιότητα της ζωής μας.
Offline: μία σύγχρονη πολυτέλεια
Η σύγχρονη καθημερινότητα μας θέλει online. Προκειμένου να λειτουργήσουμε και να διεκπεραιώσουμε όλα όσα θέλουμε να κάνουμε μέσα στην ημέρα μας, χρειαζόμαστε την ψηφιακή τεχνολογία. Μας εξυπηρετεία και προφανώς αυτό είναι καλό! Όπως όμως με όλα τα πράγματα, το πρόβλημα δεν είναι η χρήση, αλλά η κατάχρηση.
Πολύ επιγραμματικά αναφέρω ότι οι επιπτώσεις “χτυπάνε” σε επίπεδο:
– Σωματικό. Μπορεί να προκύψουν προβλήματα όρασης, πονοκέφαλοι και ημικρανίες και μυοσκελετικά προβλήματα λόγω τις κακής στάσης σώματος που διατηρούμε για ώρες μπροστά από τις οθόνες, αλλά και μακροχρόνια προβλήματα υγείας (πχ καρδιοπάθειες).
– Νοητικό. Ο βομβαρδισμός πληροφοριών που κατακλύζουν τον νου οδηγούν σε σύγχυση, νοητική κόπωση και αδυναμία συγκέντρωσης. Οι συνεχείς περισπασμοί μας εμποδίζουν να ολοκληρώνουμε αυτό που θέλουμε να κάνουμε, να βάλουμε σε τάξη τις σκέψεις μας και να αναπτύξουμε την δημιουργικότητά μας. Μπορεί να καταλήξουμε να κατακλυζόμαστε από ιδέες, θέλω, στόχους, projects που θέλουμε να φέρουμε εις πέρας, δυσκολευόμαστε όμως να εστιάσουμε.
– Συναισθηματικό. Τα δύο παραπάνω, οι σωματικές και νοητικές επιπτώσεις δηλαδή, μπορεί να προκαλέσουν θυμό και απογοήτευση. Η εξεζητημένη χρήση τις ψηφιακής τεχνολογίας συνδέεται επίσης με την κατάθλιψη και το αυξημένο άγχος.
Επιπλέον η χρήση των ψηφιακών μέσων μπορεί να προκαλέσει εθισμό. Να αφιερώνει κάποιος πολλές ώρες στις οθόνες επειδή από αυτές αντλεί προσωρινή ευχαρίστηση και φαινομενικά αισθάνεται ότι τον ηρεμεί. Στην πραγματικότητα όμως είναι μία κατάσταση που κρατά τον άνθρωπο “κοιμισμένο” και κουρασμένο. Ο εθισμός στον ψηφιακό κόσμο είναι συνήθως ένας μη οφέλιμος τρόπος για να αποφύγει κανείς να αντιμετωπίσει κάποιες προκλήσεις που ενδεχομένως υπάρχουν στη ζωή . Τα προβλήματα κι οι προκλήσεις όμως έτσι όχι απλά δεν λύνονται, αλλά επιδεινώνονται.
-Κοινωνικό.Πάνω απ’ όλα η εξάρτηση από την ψηφιακή τεχνολογία, μας “κλέβει” το πολυτιμότερο πράγμα που έχουμε. Τον χρόνο μας. Μας “κλέβει” το βίωμα της στιγμής.
Φανταστείτε σαν παράδειγμα, την ώρα που τρώμε με την οικογένειά μας, βρισκόμαστε με φόλους, ή κάνουμε μια δραστηριότητα το σώμα να είναι εκεί, αλλά ο νους και τα δάχτυλά μας τρέχουν στο τι συμβαίνει κάπου αλλού. Σε κάποιο ψηφιακό “τοίχο” ή στο πως θα φανούμε μέσα από την οθόνη (είναι αρκετά καλό για να το βάλω στο προφίλ μου αυτό;). Αν αυτή η σμπεριφορά γίνεται χωρίς όρια τότε υποβαθμίζει την εμπειρία μας αλλά και τις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους. Δεν ζούμε αλλά καταγράφουμε ή παρακολουθούμε κάτι άλλο, κάπου αλλού.
Αυτοί είναι κάποιοι λόγοι που καθιστούν το digital detox μία πραγματική και ουσιαστική ανάγκη για όλους μας. Όπως κάνουμε διατροφική αποτοξίνωση για να εξισορροπήσουμε και να αναζωογονήσουμε τις σωματικές μας λειτουργίες, χρειάζεται και η ψηφιακή αποτοξίνωση. Μας προσφέρει ισορροπία και μας κάνει να λειτουργούμε πιο αποτελεσματικά.
5 tips για να πετύχεις πραγματικά το digital detox
Ακούγεται απλό. Κλείσε απλά το κινητό σου και το laptop. Η αλήθεια όμως είναι ότι αποτελεί αρκετά μεγάλη πρόκληση και είναι λογικό.
Είμαστε συνηθισμένοι στο να μπορούν να μας βρίσκουν ανά πάσα ώρα και στιγμή. Για το παραμικρό. Αντίστοιχα εμείς έχουμε μάθει να βρίσκουμε συνεχώς τους άλλους. Η αόριστη ιδέα “θα μείνω εκτός από κάτι” μας αγχώνει και μας προκαλεί δυσφορία: “Κι αν έρθει ένα email; Πώς γίνεται να μην απαντήσω;”
Γι΄αυτό τον λόγο είναι καλό το digital detox να γίνεται προγραμματισμένα. Ο πιο εξασφαλισμένος τρόπος για να τα καταφέρετε να κάνετε αποχή και να ξεκουραστείτε βαθιά, είναι να το προετοιμάσετε. Να δημιουργήσετε εκείνες τις συνθήκες και τις προϋποθέσεις που ενθαρρύνουν την απόφασή σας αντί να την σαμποτάρουν. Όπως δηλαδή θα κάνατε σε μία διατροφική αποτοξίνωση.
Αυτό το κείμενο που διαβάζετε, γράφεται καλοκαίρι. Οι καλοκαιρινές διακοπές είναι ένα από τα πιο κατάλληλα πλαίσια, για να κάνετε ευκολότερα ψηφιακή αποτοξίνωση. Σας προτείνω 5 απλά tips που βοηθούν να κάνουμε ένα πετυχημένο digital detox:
1) Φτιάξτε λίστα
Πριν ξεκινήσετε την αποτοξίνωση είναι καλό να ξέρετε ακριβώς, ποια υπερβολή χρειάζεται να διορθώσετε. Τσεκάρετε συνεχώς τα email μας ακόμα και όταν δεν υπάρχει ανάγκη; Περνάτε άσκοπα πάρα πολλές ώρες “στους τοίχους” των social media; Το βράδυ ξενυχτάτε παίρνοντας το κινητό στο κρεβάτι; Καταγράψτε ακριβώς πού υπάρχει έλλειψη μέτρου και στοχεύστε να απέχετε από αυτό.
Φτιάξτε επίσης μία λίστα με πράγματα που θέλετε να κάνετε, αλλά δεν βρίσκατε μέχρι τώρα χρόνο. Είναι σημαντικό να ξέρετε ακριβώς ποια είναι αυτά. Θέλετε να πάτε για τρέξιμο, να κάνετε διαλογισμό, να διαβάσετε ένα βιβλίο ή να δοκιμάσετε μία καινούργια δραστηριότητα; Αξιοποιήστε με αυτές σας τις επιθυμίες, στον χρόνο που μόλις δημιουργήσατε. Αν αφήσετε κενό, χωρίς κάτι συγκεκριμένο για να κάνετε, υπάρχει πιθανότητα να καταφύγετε και πάλι στην οθόνη, επειδή δεν θα ξέρετε πώς να γεμίσετε τον χρόνο. Η δύναμη της συνήθειας είναι πολύ μεγάλη!
2) Βάλτε εφικτά όρια
Είναι σημαντικό ο στόχος να είναι εφικτός και λειτουργικός. Σαν παράδειγμα είναι ευκολότερο να ορίσετε 1-2 digital free ώρες κάθε μέρα, αντί για ένα ολόκληρο 24ωρο μέσα στην εβδομάδα. Αντίστοιχα στις διακοπές μπορείτε να βάλετε στόχο δύο ή τρεις ημέρες να είσαστε εντελώς offline με κλειστό το κινητό και τις υπόλοιπες να πείτε απλά όχι σε email, και αλληλεπίδραση στα social media.
Κάθε φορά που πιάνετε τον στόχο σας είναι ενθαρρυντικό. Έτσι θα σας είναι ευκολότερο την επόμενη φορά, να βάλετε τον πήχη λίγο πιο ψηλά.
3) Δημιουργήστε απόσταση
Ο πιο πετυχημένος τρόπος για να σταματήσετε την κατάχρηση, είναι να συνδυάσετε την μη χρήση της τεχνολογίας με κάποια άλλη δραστηριότητα. Υπάρχει πραγματικός λόγος να πάρετε μαζί σας το κινητό σε μία βόλτα, στην παραλία, στην yoga ή στον καφέ; Αν όχι αφήστε την συσκευή στο σπίτι. Έτσι δημιουργείτε χρόνους μη – χρήσης.
Αν η δραστηριότητα γίνεται μέσα σε σπίτι τοποθετήστε το κινητό σε άλλο δωμάτιο. Κάντε το πιο δύσκολο να το φτάσετε. Πόσες φορές έχετε πιάσει μηχανικά το κινητό σας, μόνο και μόνο επειδή είναι κοντά στο χέρι σας, και καταλήγετε να προσηλώνεστε σε αυτό, για δύο, τρία, πέντε ή και περισσότερα λεπτά; Όταν δεν θα βρίσκεται εκεί, δίπλα σας για να σας βάζει σε πειρασμό, θα συμμετέχετε με πλήρη παρουσία σε όποια δραστηριότητα κάνετε.
4) Ενημερώστε τον περίγυρο
Ενημερώνοντας τους κοντινούς σας ανθρώπους για την απόφασή σας, θα βοηθήσει με πολλούς τρόπους.
Ο πρώτος είναι ότι θα σας ελαφρύνει από το άγχος. Ενημερώστε όλους όσους είναι πιθανό να σας ψάξουν ότι για το συγκεκριμένο διάστημα θα είστε offline. Τις περισσότερες φορές το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι ότι οι άλλοι δεν ανέχονται να είμαστε λίγες μέρες ή ώρες εκτός, αλλά ότι εμείς οι ίδιοι αγχωνόμαστε στην ιδέα ότι μας ψάχνουν. Γνωρίζοντας ότι έχετε ενημερώσει, ακόμα και με ένα αυτοματοποιημένο ενημερωτικό email, θα απαλλαγείτε από αυτή την έγνοια.
Ο δεύτερος τρόπος που θα σας βοηθήσει, είναι ότι τα άτομα που είναι κοντά σας θα μπορούν όταν παρεκλίνετε από τον στόχο μας, να σας το θυμίζουν. Ζητήστε τους να σας το λένε αν πάτε να κοιτάξετε ασυναίσθητα και χωρίς σημαντικό λόγο τα μηνύματά σας την ώρα του φαγητού, της βόλτας, της ξεκούρασης ή κατά την διάρκεια οποιασδήποτε κοινωνικής δραστηριότητας.
5) Διαλέξτε το κατάλληλο περιβάλλον
Σε οποιοδήποτε στόχο, το περιβάλλον σας είναι καθοριστικό για το αν θα πετύχετε με ευκολία ή αν θα υπάρξει περισσότερη δυσκολία. Ένα ευνοϊκό περιβάλλον κάνει την διαδρομή ευκολότερη. Αν λοιπόν στις διακοπές σας έχετε ως στόχο την αποσύνδεση από τα ψηφιακά μέσα, μπορείτε να επιλέξετε χώρο διαμονής που δεν έχει wi-fi σε όλους τους χώρους.
Μπορείτε επίσης να σχεδιάσετε εξορμήσεις σε μέρη όπου το σήμα αρκεί μόνο για τα απολύτως απαραίτητα ή που σας βγάζουν εκτός του συνηθισμένου πλαισίου που πυροδοτεί την ανάγκη να κοιτάξετε στην οθόνη. Είναι πολύ πιο εύκολο να κάνετε αποχή την ώρα που κάνετε πεζοπορία, yoga ή κάποια άλλη δραστηριότητα. Στις ημέρες μας υπάρχουν πολλές επιλογές για διακοπές που στοχεύουν στην αποτοξίνωση από την τεχνολογία.
Ένας εύκολος και ευχάριστος τρόπος για να πετύχετε τον στόχο σας, να κάνετε digital detox και να ξεκουραστείτε βαθιά, είναι να συμμετέχετε σε κάποιο σχετικό retreat ή δραστηριότητα που σας τοποθετεί σε ένα “περιβάλλον επιτυχίας”.
Ό,τι κι αν επιλέξετε να κάνετε η ποιοτική ξεκούραση είναι μία ουσιαστική ανάγκη του Εαυτού. Είναι το κλειδί για να αισθάνεστε δημιουργικοί, χαρούμενοι και στα καλύτερά σας.
Δείτε επίσης:
Πώς το ξυπόλυτο περπάτημα στην άμμο μας κάνει καλό
PODCAST: Διαμόρφωσε το δικό σου «περιβάλλον επιτυχίας»
ΒΙΝΤΕΟ: Η δύναμη της Συνήθειας (υιοθέτησε καλύτερες συνήθειες)
