Ίσως στην σύγχρονη εποχή η λέξη απλότητα να μοιάζει λίγο ανεπίκαιρη. Ζούμε σε μια εποχή πληθώρας επιλογών, απαιτήσεων και πληροφορίας. Κι όμως, αν σκεφτούμε λίγο πιο βαθιά τι σημαίνει απλότητα, εύκολα θα διαπιστώσουμε ότι είναι μία αξία πολύ ταιριαστή με την σύγχρονη πραγματικότητα.
Απλότητα δεν σημαίνει ενοχή για όλα όσα κατέχεις. Δεν σημαίνει να απαρνιέσαι τα υλικά αγαθά ή τον πλούτο. Σημαίνει να μην είσαι δούλος τους. Έτσι μπορείς να αντλείς πραγματική απόλαυση από την ζωή σου.
Η απλότητα έχει να κάνει με την αφαίρεση οτιδήποτε του περιττού. Οι άνθρωποι μερικές φορές συγκεντρώνουμε πράγματα και δραστηριότητες είτε επειδή το κάνουν οι άλλοι, είτε για να το δουν οι άλλοι. Συνδέουμε επομένως την αξία μας και την αυτοεικόνα μας με κάτι έξω από εμάς. Αυτό αντί για ικανοποίηση και απόλαυση. μας προκαλεί άγχος, θυμό και απογοήτευση.
Αν έχεις ένα άδειο δωμάτιο χρειάζεται να προσθέσεις κάποια πράγματα μέσα ώστε να το κάνεις όμορφο, άνετο και λειτουργικό. Αν όμως το υπερφορτώσεις, όχι μόνο παύουν να σε εξυπηρετούν, αλλά επιπλέον σου προκαλούν δυσφορία. Αντίστοιχα όταν δημιουργούμε ακαταστασία στην καθημερινότητά μας “σκοντάφτουμε” πάνω σε αυτήν, αντί να βαδίζουμε προς τους στόχους μας.
Απλή ζωή σημαίνει λειτουργική ζωή. Είναι το να ζεις συνειδητοποιημένα, με μέτρο και σε σύνδεση με τις αυθεντικές σου ανάγκες. Τα υπόλοιπα, όπως για παράδειγμα τα υλικά αγαθά, οι φιλοδοξίες, οι επιλογές κτλ. υπάρχουν για να σε εξυπηρετούν. Στο πυρήνα όμως βρίσκεσαι εσύ και όχι αυτά.
Aparigraha: Ο δρόμος προς την απλότητα
Κατά μία έννοια απλή ζωή σημαίνει να στοχεύεις στην ποιότητα αντί στην ποσότητα. Πώς μπορείς όμως να διακρίνεις τις επιλογές που σου επιτρέπουν να εφαρμόζεις την απλότητα στην καθημερινότητά σου;
Η απάντηση έρχεται μέσα από το φιλοσοφικό σύστημα της yoga. Είναι η ηθική αρχή (yamas) της Aparigraha που την μεταφράζουμε ως μη κτητικότητα. Αυτό που στην ουσία σημαίνει είναι “να κρατάς μόνο ό,τι χρειάζεσαι και για όσο χρόνο το χρειάζεσαι”. Το τελευταίο ειδικά είναι σημαντική παράμετρος. Εμείς οι άνθρωποι έχουμε την τάση να κρατάμε πράγματα για περισσότερο χρόνο, με αποτέλεσμα να μαζεύουμε “σκουπίδια” και να δημιουργούμε ακαταστασία. Επιπλέον η Aparigraha σου συστήνει να μην είσαι άπληστος και να μην αποζητάς πράγματα μόνο και μόνο επειδή τα έχουν άλλοι.
Έτσι μπορείς να εστιάσεις σε όλα όσα έχουν πραγματική αξία για εσένα. Τότε είναι που οι επιθυμίες σου θα ευθυγραμμιστούν με τις ουσιαστικές σου ανάγκες. Γι’ αυτό και η Aparigraha μας οδηγεί με φυσικό τρόπο στην Santosha, δηλαδή στην αυθεντική ικανοποίηση.
Και πώς μπορείς να γνωρίζεις τι πραγματικά χρειάζεσαι; Την απάντηση μπορεί να σου την δώσει μόνο ο ίδιος σου ο εαυτός. Όλα αυτά τα εργαλεία, οι τεχνικές και οι μέθοδοι που σου δείχνουν τον τρόπο για να να εστιάσεις εσωτερικά, σε φέρνουν σε επαφή με τις αυθεντικές σου ανάγκες, ώστε στη συνέχεια να κάνεις τις πιο κατάλληλες για εσένα επιλογές. Λειτουργώντας ενσυνείδητα μπορείς να αποφύγεις τις υπερβολές που προσθέτουν βάρος στην ζωή σου.
Τσέκαρε τον εαυτό μέσα στην ημέρα.
- Από πού πηγάζει κάποια επιλογή που έκανες;
- Τι επικρατεί στον νου σου και πώς νιώθει το σώμα σου;
- Τι νόημα έχει για εσένα αυτό που διάλεξες και πού βρίσκεσαι σε σχέση με τον στόχο σου;
- Η επιλογή σου συνδέεται με την ευτυχία σου και εξυπηρετεί τον ανώτερο σκοπό σου;
- Αισθάνεσαι ότι σου λείπει κάτι;
Με αυτό τον τρόπο θα πάψεις να ζεις αυτόματα και θα πάρεις τον έλεγχο. Θα μπορείς να εντοπίζεις και να αποβάλλεις τα περιττά, αντί να αποσπάς την προσοχή σου προσθέτοντας ακόμα περισσότερους περισπασμούς.
Η Aparigraha αλλά και η yoga γενικότερα ως κατεύθυνση για μια καλή ζωή, σε οδηγούν στο να εκτιμάς όσα έχεις και να αξιολογείς σωστά τι επιπλέον χρειάζεσαι για να εξελιχθείς. Έτσι μπορείς να είσαι ευτυχισμένος στο τώρα. Αντίθετα όταν οι επιθυμίες σου είναι ακόρεστες και δεν συνδέονται με την ευτυχία σου, προκαλούν έναν φαύλο κύκλο απογοήτευσης και ανικανοποίησης.
Η μη κτητικότητα όπως την εκφράζει η Aparigraha σε οδηγεί στην απλότητα. Και μία απλή ζωή, με την έννοια που έχουμε περιγράψει έως τώρα, είναι γεμάτη άνεση, νόημα, ευγνωμοσύνη και αφθονία.
Πώς θα κάνεις την ζωή σου απλούστερη;
Την απλότητα ως πρακτική και νοοτροπία μπορείς να την καλλιεργείς καθημερινά ώστε να αισθάνεσαι και να ζεις καλύτερα. Θα καταλάβεις άμεσα την διαφορά γιατί θα λειτουργείς πιο ανάλαφρα και αποτελεσματικά.
– Ξεκίνα από τους χώρους όπου ζεις και δραστηριοποιείσαι. Κάνε ξεκαθάρισμα και απάλλαξέ τους από όσα δεν εξυπηρετούν κάποιο σκοπό. Στο γραφείο θες να δουλεύεις, και στην κρεβατοκάμαρα να ξεκουράζεσαι. Τα πράγματα ή ρούχα υπάρχουν απλά γεμίζοντας τον χώρο, χάρισέ. Για κάποιον άλλο έχουν πραγματική αξία.
– Αντίστοιχα κάνε καθημερινά διαλογισμό ή κάποια άσκηση mindfulness για να ξεκαθαρίσεις τις σκέψεις σου. Η υπερανάλυση καταστάσεων μέσα στον νου μας κάνει την ζωή μας και τις σχέσεις μας με τους άλλους πιο περίπλοκες απ’ ότι πραγματικά είναι.
– Μία γεμάτη καθημερινότητα δεν σημαίνει ότι πρέπει να είναι μια περίπλοκη. Επανεξέτασε το πρόγραμμά σου. Αν υπάρχει κάτι περιττό που σου στερεί χωρίς λόγο τον ποιοτικό χρόνο που μπορείς να περάσεις με τους αγαπημένους σου ή με τον εαυτό σου, αφαίρεσέ το. Μόλις συνειδητοποιήσεις ότι το multitasking είναι μύθος θα λειτουργείς πιο αποτελεσματικά.
– Πριν κάνεις κάποια αγορά ή πεις ναι σε κάποια δραστηριότητα σιγουρέψου γιατί το κάνεις. Κάνεις μία επιλογή που έχει νόημα για εσένα ή για τους άλλους; Μήπως τα ίδια χρήματα και χρόνο θα μπορούσες να τα επενδύσεις σε κάτι που είναι πιο κοντά στα πραγματικά σου «θέλω»;
– Για να κάνεις μία ισορροπημένη διατροφή σκέψου απλά. Αν κάποιες τροφές δεν τις βρίσκεις εύκολα ή δεν μπορείς να τις προετοιμάσεις, ζήτα να μάθεις ποιες είναι η εναλλακτικές που ταιριάζουν στον τρόπο ζωής σου. Υπάρχει πάντα κάποια λύση.
– Η απλότητα θα σε βοηθήσει επίσης, να εισπράξεις ακόμα περισσότερα οφέλη από την πρακτική σου στην yoga. Καμιά φορά άθελά του ο ασκούμενος ασχολείται περισσότερο με το τι κάνει ο συνασκούμενος στο διπλανό στρωματάκι, με το ποιος έχει τον καλύτερο εξοπλισμό ή “κυνηγά” τις πιο περίπλοκες θέσεις σε μια προσπάθεια να αποδείξει την επιδεξιότητά του. Η ουσία όμως της πρακτικής υπάρχει στις πιο απλές θέσεις. Αυτές είναι που σου επιτρέπουν να μπεις πιο βαθιά και εκεί κρύβεται η κατανόηση του εαυτού. Ο απλός τρόπος μερικές φορές κρύβει τις μεγαλύτερες προκλήσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Savasana. Κάνε «ένα βήμα πίσω» και παρατήρησε αν εκδηλώνεις συμπεριφορές όπως ανταγωνισμό ή αν ξεπερνάς τα φυσικά σου όρια και αντοχές. Συγκεντρώσου στην αναπνοή σου και εστίασε στο σώμα σου. Υπάρχεις μόνο εσύ και η πρακτική σου. Όλα τα άλλα είναι περιττά.
Αυτά είναι μερικά παραδείγματα που εύχομαι να σας εμπνεύσουν για θετικές αλλαγές. Σίγουρα όσοι διαβάσατε αυτό το κείμενο μπορείτε να εντοπίσετε ακόμα περισσότερες εφαρμογές στην καθημερινότητά σας.
Να θυμάστε ότι η απλή ζωή προσφέρει άνεση, χαρά και ισορροπία. Αν αρχίσετε να υπερβάλλετε στερώντας από τον εαυτό σας την απόλαυση, τότε και πάλι περιπλέκετε τα πράγματα.
