Η Savasana είναι η θέση με την οποία θα κλείσει ένα ολοκληρωμένο μάθημα yoga, ανεξαρτήτως ρυθμού και επιπέδου. Το όνομά της αν μεταφραστεί στα ελληνικά σημαίνει «θέση του πτώματος» και εύκολα μπορούμε να καταλάβουμε το γιατί, από την στάση που πρέπει να πάρει το σώμα μας.
Έπειτα από μία αλληλουχία θέσεων που έχουν αυξήσει τους παλμούς μας και έχουν ανεβάσει την ενέργειά μας, ο δάσκαλος ζητάει να ξαπλώσουμε ανάσκελα, να κλείσουμε τα μάτια, να αφήσουμε πίσω μας κάθε σκέψη και να χαλαρώσουμε πλήρως.
Κι όμως αυτή η φαινομενικά τόσο εύκολη στάση χαρακτηρίζεται από πολλούς ως «η πιο δύσκολη άσανα» ή ως «η πιο σημαντική».
Είναι αλήθεια πως μέσα στην απλότητά της κρύβει μια μεγάλη πρόκληση: Να μπορέσεις ενεργά και συνειδητά να παραδοθείς σε μία κατάσταση απόλυτης χαλάρωσης, δραπετεύοντας από τον ειρμό των σκέψεών σου, χωρίς να προσπαθείς. Αφήνοντάς το απλά να συμβεί. Και κάτι τέτοιο δεν είναι καθόλου απλό. Χρειάζεται εξάσκηση και υπομονή.
Τα Οφέλη
Είναι εντυπωσιακό πως μία αρχαία πρακτική, μπορεί να είναι τόσο επίκαιρη στις ημέρες μας.
Ζούμε σε μια εποχή που η ζωή μας είναι αρκετά περίπλοκη, παρά τις ανέσεις που απολαμβάνουμε. Στην ταχύτητα με την οποία τρέχουμε και με τα τόσα πολλά εξωτερικά ερεθίσματα που λαμβάνουμε, δεν προλαβαίνουμε να στραφούμε προς τα μέσα.
Ακόμα και όταν χαλαρώνουμε συνήθως το κάνουμε επιλέγοντας έναν τρόπο που μας επιτρέπει να αποσπάσουμε την προσοχή μας από κάτι και να την στρέψουμε κάπου αλλού, πχ διαβάζοντας ένα βιβλίο.
Πόσες είναι όμως οι φορές που επιτρέπουμε με επίγνωση στον νου μας να ησυχάσει, προσφέροντάς του ένα αναζωογονητικό διάλειμμα; Πόσο συχνά έχουμε την ευκαιρία να παρατηρήσουμε τι μπορεί να μας αποκαλύψει για τον Εαυτό μας η ακινησία σώματος και νου;
Αυτό είναι ένα από τα «δώρα» της savasana.
Ανάμεσα στα σωματικά της οφέλη είναι ότι επιτρέπει στον ρυθμό της αναπνοής και στον καρδιακό παλμό να επιστρέψουν στο φυσιολογικό, στους μυς να χαλαρώσουν και στην θερμοκρασία του σώματος να επανέλθει πριν βρεθεί ο ασκούμενος έξω από την τάξη και πίσω στην καθημερινότητα. Επιπλέον μέσα από αυτή την θέση, επιτρέπουμε συνειδητά στην ένταση να φύγει από τα σημεία που την νιώθουμε και δίνεται στο σώμα η ευκαιρία να αφομοιώσει την πρακτική που μόλις έκανε.
Σκεφτείτε πόσο διαφορετική θα ήταν η εμπειρία της πρακτικής σας, αν μετά το μάθημα βγαίνατε κατευθείαν και απότομα στον έξω κόσμο.
Σε νοητικό επίπεδο, επειδή περιορίζονται οι αισθητηριακές διεγέρσεις και τα εξωτερικά ερεθίσματα και το σώμα καταφέρνει να χαλαρώσει και να γειωθεί, δημιουργούνται οι συνθήκες που επιτρέπουν στου Νου να στραφεί εσωτερικά και να εξερευνήσει “αχαρτογράφητα” σημεία.
Μέσα από την πρακτική, ο ασκούμενος αποκτά μεγαλύτερη συνείδηση σώματος και των αυτοματοποιημένων λειτουργιών όπως είναι η αναπνοή και ο χτύπος της καρδιάς που συνδέονται με την χαλάρωση και την ηρεμία. Έχοντας την ικανότητα να παρατηρείς αυτές τις σωματικές λειτουργίες και ακριβώς επειδή Νους και Σώμα αλληλεπιδρούν πάντα, μπορείς να παρέμβεις διορθωτικά και να αποκαταστήσεις μέσα σου την ηρεμία, την γαλήνη και την ευφορία.
Οι έρευνες συνδέουν την εξάσκηση στην savasana με τον κατευνασμό του άγχους και της θλίψης. Επιπλέον, η θέση αυτή αποδεδειγμένα οδηγεί σε ηρεμία τον Νου, σε αποβολή της έντασης και της κούρασης, σε μείωση της πίεσης του αίματος, σε ανακούφιση από τον πονοκέφαλο και σε βελτίωση του ύπνου.
Η διαλογιστική κατάσταση στην οποία μπαίνει ο ασκούμενος, ενισχύει την δραστηριότητα των εγκεφαλικών κυμάτων στις συχνότητες alpha και theta που συνδέονται με την δημιουργικότητα, την μαθησιακή ικανότητα, την έμπνευση και την σύνδεση με το ασυνείδητο.
Σε μία πνευματική προσέγγιση η savasana αποτελεί ευκαιρία για να εξερευνήσουμε το 5ο σκέλος της Yoga, σύμφωνα με τον Πατάντζαλι, που είναι η pratyahara (πρατυαχάρα). Η pratyahara έχει να κάνει με την απόσυρση του Εαυτού από οποιαδήποτε εξωτερική πληροφορία, ούτως ώστε να αποκαλυφθούν “οι εσωτερικοί μας ήχοι”.
Αυτή η σπάνια για τα σημερινά δεδομένα ευκαιρία, μας φέρνει σε επαφή με την ουσία των πραγμάτων, με τους ανώτερους στόχους μας και με την καλύτερη εκδοχή του Εαυτού μας, που ίσως μέσα στην καθημερινότητα ξεχνάμε.
Προκλήσεις & πώς θα τις ξεπεράσετε
Μπορούμε να πούμε ότι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που μπορεί να συναντήσει ένας ασκούμενος κατά την διάρκεια της Savasana είναι δύο.
Η πρώτη είναι να μείνεις ξύπνιος! Είναι απόλυτα φυσιολογικά, ειδικά για έναν αρχάριο, να παραδοθεί στον ύπνο μετά από την σωματική άσκηση που έχει προηγηθεί και την κούραση της ημέρας.
Είναι σχεδόν σίγουρο ότι στους περισσότερους ασκούμενους, κάποιες φορές τους έχει συμβεί να κοιμηθούν. Σίγουρα κάτι τέτοιο αφαιρεί την ενσυνείδηση και την επίγνωση που χρειάζεται η savasana για να λειτουργήσει.
Αν όμως σας συμβεί, δεν ωφελεί να αισθανθείτε άσχημα και να κρίνετε τον εαυτό σας. Να είσαστε σίγουροι ότι ο δάσκαλος δεν θα σας κρίνει.
Το παραπάνω μας οδηγεί στην δεύτερη πρόκληση, που είναι να μην απογοητευτείτε ή εκνευριστείτε επειδή δεν επαληθεύσατε τις ίδιες προσδοκίες σας.
Αυτή η πίεση για επιτυχία που μπορεί να ασκείτε στον εαυτό σας, είναι από τα μεγαλύτερα εμπόδια για να πετύχετε την απόλυτη συνειδητή χαλάρωση. Το να περιμένετε εναγωνίως να γίνει κάτι, θα σας οδηγήσει στο να απογοητευτείτε ή και να βαρεθείτε. Παρατηρήστε απλά αυτό που συμβαίνει και αφεθείτε στις οδηγίες του δασκάλου.
Αν σας πήρε ο ύπνος, απλά αποδεχθείτε ότι συνέβη. Αποφύγετε να προσκολληθείτε σε αυτή την σκέψη επιτρέποντάς την να σας επηρεάσει την επόμενη φορά. Θυμηθείτε ότι δεν πρόκειται για διαγωνισμό αλλά για ένα ωφέλιμο ταξίδι. Απολαύστε την διαδρομή κάνοντας την εξάσκησή σας και με υπομονή, αποδοχή και προσήλωση.
Παρατηρήστε με ηρεμία γιατί το σώμα σας και νους σας αρνούνται να χαλαρώσουν. Όσο παρατηρείτε, χωρίς να αναλύετε ή να πιέζετε την σκέψη να φύγει, θα δείτε ότι αποδυναμώνετε τον περισπασμό. Αντίθετα όσο περισσότερο “πολεμάτε” την σκέψη και προσπαθείτε να την εξαναγκάσετε να σβήσει, τόσο αυτή θα επιμένει. Συγκεντρωθείτε στο τώρα, στην αναπνοή σας, στο να σκανάρετε το σώμα σας ή σε κάποιον ήχο που συμβαίνει.
Σκέψεις όπως: πεινάω, τι έχω να κάνω μετά, άραγε το κάνω καλά είναι πιθανό να ξεπηδήσουν. Αφήστε την κάθε σκέψη να έρχεται και να φεύγει σαν να περνάει μέσα από δίαυλο, αντί να προσκρούει σε τοίχο.
Είναι κάτι που μέσα από την εξάσκηση θα το πετύχετε και μόλις αυτό συμβεί θα νιώσετε αναζωογόνηση, βαθιά ξεκούραση και ευεξία.
Εν κατακλείδι, η συστηματική πρακτική εξάσκηση της απόλυτης χαλάρωσης και παράδοσης μέσα από την savasana, θα σας οδηγήσει με τον καιρό, να μπορείτε να χαλαρώνετε συνειδητά και ευκολότερα στην καθημερινότητά σας έξω από το πλαίσιο του μαθήματος yoga.
Αυτή η δεξιότητα δεν έχει σε τίποτα να κάνει, με το κατά πόσο μπορεί κανείς να τεντώσει το σώμα του ή να πάει ψηλότερα το πόδι του. Και αυτό μας αποκαλύπτει τον ουσιαστικό λόγο για να βάλει κάποιος την yoga στην ζωή του.
Μέσω της πρακτικής ερχόμαστε σε σύνδεση με τον Εαυτό μας. Μαθαίνουμε να αφήνουμε πίσω μας ό,τι δεν μας εξυπηρετεί πια και να παρατηρούμε τι είναι αυτό που μένει. Δίνει τροφή για σκέψη πάνω σε αξίες παγκόσμιες και διαχρονικές όπως είναι ο σεβασμός, η απλότητα και η ευγνωμοσύνη. Η Yoga μας φέρνει επίσης σε επαφή με μία φιλοσοφία για καλύτερη ζωή και με πρακτικά εργαλεία αυτοβελτίωσης.
Είναι διαρκές ταξίδι αυτοφροντίδας και ευεξίας που συμβάλλει στην υγεία Νου – Σώματος – Πνεύματος. Αν θέλετε να κάνουμε αυτό το ταξίδι μαζί σας περιμένω.