Ποιους δρόμους σου ανοίγει η mindful επικοινωνία

“Να λέγεται την κατάλληλη στιγμή. Να λέγεται με αλήθεια. Να λέγεται με αγάπη. Να λέγεται ωφέλιμα. Να λέγεται καλοπροαίρετα”

Buddha – Anguttara Nikaya 5.198 

Τι είναι αυτό που κερδίζεις αν επικοινωνείς με τους άλλους ενσυνείδητα; Είναι κάτι πολύ περισσότερο από το να χτίζεις γερές και ουσιαστικές σχέσεις. Διαμορφώνει ολοκληρωτικά την εμπειρία μας.

Σκεφτείτε το εξής. Οι λέξεις που επιλέγουμε, και το πώς τις χρησιμοποιούμε, κατασκευάζουν την πραγματικότητα που βιώνουμε. Γιατί οι λέξεις γεννούν σκέψεις και οι σκέψεις συναισθήματα. Από αυτές ορίζονται οι επιλογές και οι πράξεις μας.

Γιατί αυτό είναι σημαντικό σήμερα

Από το αρχαιοελληνικό “το λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν” έως την Bhagavad Gita, σε πληθώρα σημαντικών κειμένων της ανθρωπότητας υπογραμμίζεται η δύναμη του λόγου και η αξία του να την διαχειρίζεσαι σωστά. Οι λέξεις δημιουργούν ενέργεια η οποία μπορεί να φτιάξει ή να γκρεμίσει σχέσεις, καριέρες ακόμα και ολόκληρες προσωπικότητες.

Παρόλο όμως που όλοι έχουμε αισθανθεί τις συνέπειες του απρόσεκτου, λάθος λόγου είτε ως αποδέκτες, είτε γιατί το κάναμε εμείς σε κάποιον άλλο, συμβαίνει κάποιες στιγμές να μιλάμε απερίσκεπτα.

Είναι σημαντικό πρώτα να συνειδητοποιήσουμε την τεράστια δύναμη που έχουν οι λέξεις και έπειτα ότι αυτή την δύναμη την διαθέτουμε όλοι.

Μπορούμε πραγματικά να φτιάξουμε έναν καλύτερο κόσμο αν βάλουμε στόχο να διαχειριστούμε αυτή την δύναμη με γνώμονα το καλό. Μπορούμε να προκαλέσουμε χαρά ή πόνο, ειλικρίνεια ή υποκρισία, ευγένεια ή σκληρότητα. Στους άλλους, αλλά και στον εαυτό μας.

Ακόμα και αν πει κανείς “δεν μετράει ο λόγος μου” έχει τεράστια δύναμη. Επηρεάζει το πώς συμπεριφέρεται ο ίδιος στον εαυτό του και πώς επιτρέπει να του συμπεριφέρονται οι άλλοι.

Ίσως στις ημέρες μας λόγω γρήγορων ρυθμών και ταχύτητας της πληροφορίας να είναι ακόμα πιο εύκολο το να είναι κανείς απρόσεκτος στον λόγο του. Σκεφτείτε πόσο αβίαστα μπορείς να εκτοξεύσεις αβάσιμες κατηγορίες, να διασπείρεις φήμες, να γίνεις σκληρός κτλ. στο διαδίκτυο, πίσω από την απόσταση που δημιουργεί η οθόνη του υπολογιστή σου. Ή να γίνεις ο αποδέκτης αυτών. Ο πόνος, ο θυμός, οι απόψεις που θα γεννηθούν από αυτή την κατάσταση είναι 100% αληθινά.

Πού οδηγούν οι δρόμοι που ανοίγει η mindful επικοινωνία 

Ο ενσυνείδητος λόγος σου δίνει πρόσβαση σε όλες εκείνες τις αξίες, που η φιλοσοφία της yoga προτείνει ως τρόπους για να ζούμε καλύτερα. Σου ανοίγει τον δρόμο για να εφαρμόσεις τα yamas και niyamas, δηλαδή την ηθική βάση και αρχές για σωστή δράση. Την δράση που αποφεύγει τις αρνητικές συνέπειες και καταλήγει σε θετικές.

Είναι ο τρόπος για να ζεις πιο όμορφα. Μία ζωή χωρίς βία (ahimsa), χωρίς προσκόλληση σε ό,τι δεν σε εξυπηρετεί (aparigraha), να απολαμβάνεις μία ζωή που την διέπει η ειλικρίνεια (satya), να κάνεις πιο καθαρές, μη τοξικές επιλογές (saucha) και από τις επιλογές σου να βιώνεις ικανοποίηση (santosha).

Αν θέλετε η ζωή σας να διέπεται από τέτοιες αξίες, σας προτείνω να εξασκηθείτε στο να αντιμετωπίζετε με υπευθυνότητα τους καθημερινούς σας διαλόγους, εσωτερικούς και εξωτερικούς. Να έχετε επίγνωση της ενέργειας που διοχετεύουν.

Αυτό θα σας δώσει την δυνατότητα να δημιουργήσετε εκείνες τις συνθήκες που οδηγούν στο ευ ζην.

Πρακτική στην Mindful επικοινωνία

Αν κάποιοι από εσάς που διαβάζετε αυτό το κείμενο έχετε ασχοληθεί με την yoga σκεφτείτε το σαν μία αντίστοιχη πρακτική. Υπάρχουν μέρες που θα είναι πιο πετυχημένες και άλλες λιγότερο. Όμως όσο περισσότερο “προπονηθείς” τόσο καλύτερος γίνεσαι. Μπορείς επίσης να εξελίσσεσαι συνέχεια, αν αυτό επιθυμείς να κάνεις.

Ακολούθησε τα εξής βήματα:
Παρατήρηση

Αρχικά εστίασε στο τι είναι αυτό που “βγαίνει από το στόμα σου”. Ιδανικά προσπάθησε να μην κάνεις παρέμβαση ή κριτική.

• Παρατήρησε όχι μόνο τι είπες αλλά και πώς το είπες. Τον τόνο της φωνής σου.
• Ποιες λέξεις χρησιμοποίησες; Μπορούμε να πούμε το ίδιο πράγμα με διάφορους τρόπους. Τις επέλεξες αυθόρμητα;
• Πώς ένιωσες κατά την διάρκεια. Πώς αισθάνθηκες μετά; Πώς παρατήρησες να αισθάνονται οι άλλοι μετά από αυτό που είπες;

Ακόμα καλύτερα προσπάθησε να κρατήσεις σε σημειώσεις τις παρατηρήσεις σου.

Αξιολόγηση

Πριν περάσεις στο επόμενο βήμα, για λίγο διάστημα μείνε μόνο στην παρατήρηση. Δώσε χρόνο για να σου γίνει συνήθεια .

Όταν αισθανθείς έτοιμος ξεκίνησε μαζί με την παρατήρηση, να κάνεις ερωτήσεις.

• Τι είναι αυτό που με έκανε να το πω;
• Τι κρύβεται πίσω από τον σαρκασμό, ειρωνεία, υποχωρητικότητα κτλ. που εξέφρασα; Ποια συναισθήματα υπάρχουν από πίσω;
• Τι ήταν αυτό που πραγματικά ήθελα να πω;
• Ποιος θα ήταν ο καλύτερος τρόπος για να το εκφράσω;
• Πώς ήθελα να επηρεάσω τον συνομιλητή μου και τελικά πώς τον επηρέασα;

Αυτές οι ερωτήσεις μετά από μία συνομιλία θα σου φανερώσουν την πραγματική εικόνα. Επικοινώνησες το μήνυμα που ήθελες ή όχι; Τι πήγε λάθος και πώς θα πήγαινε σωστά.

Και πάλι δώσε χρόνο στον εαυτό σου. Όσο χρόνο χρειαστείς. Το στάδιο αυτό θα σου αποκαλύψει πράγματα για τον εαυτό σου και τις βαθύτερες σου ανάγκες.

Παρέμβαση

Μετά από λίγο καιρό παρατηρώντας και αξιολογώντας ήδη θα έχουν σημειωθεί αλλαγές στον τρόπο που σκέφτεσαι και ενεργείς όταν μιλάς.

Μόλις νιώσεις έτοιμος κάνε το επόμενο βήμα, και αυτή την φορά πριν πεις κάτι ρώτα τον εαυτό σου:

• Είναι αλήθεια;

Σίγουρα όλοι γνωρίζουμε πότε λέμε σκόπιμα ψέματα και πότε όχι. Η αλήθεια όμως, είναι κάτι περισσότερο από αυτό.

Καμιά φορά πάνω στον ενθουσιασμό μας υπερβάλλουμε ή γενικεύουμε. Άλλες φορές παραλείπουμε ένα μέρος της ιστορίας. Μπορεί να το κάνουμε για να μην στεναχωρήσουμε κάποιον ή να μην δημιουργήσουμε πρόβλημα. Δεν λέμε όμως την αλήθεια.

Πολύ συχνά επίσης εκφράζουμε μία προσωπική άποψη σαν αντικειμενική αλήθεια. Σκεφτείτε πως θα περιγράφατε σε έναν τρίτο, έναν άνθρωπο που συμπαθείτε και έναν που αντιπαθείτε. Αναλόγως τι θα πείτε θα επηρεάσετε την γνώμη του συνομιλητή σας. Και αυτός με την σειρά του ενδέχεται, να παρουσιάζει κάτι που δεν ξέρει ο ίδιος, ως αληθινό γεγονός.

• Είναι ευγενικό;

Μπορούμε να πούμε τα πάντα με ευγένεια. Ακόμα και μία παρατήρηση ή να ανταποκριθούμε ευγενικά σε μία αγενή συμπεριφορά. Η ευγένεια λειτουργεί πυροσβεστικά στην φωτιά του θυμού.

Τι συμβαίνει όμως αν γνωρίζουμε πως κάτι που θα πούμε, ακόμα και με τον πιο ευγενικό τρόπο, θα δημιουργήσει πόνο, θα χαλάσει μία φιλία, μία συνεργασία ή μία σχέση;

Υπάρχουν περιπτώσεις που το να προσπαθείς να λες την αλήθεια και το να είσαι ευγενής έρχονται σε σύγκρουση. Την λύση δίνει το τρίτο ερώτημα.

• Είναι απαραίτητο;

Καμιά φορά υπάρχει κάτι που είναι αλήθεια, πχ ο συνάδελφος έκανε ένα λάθος. Ή κάτι που όσο ευγενικά κι αν το πούμε γνωρίζουμε ότι θα προσβάλουμε τα συναισθήματα του άλλου, πχ σε ευχαριστώ αλλά δεν θέλω να συνεργάζομαι άλλο μαζί σου.

Είναι τελικά απαραίτητο ή όχι. Αν το πεις θα κάνει καλύτερη την επόμενη μέρα, εβδομάδα ή μήνα; Το ναι ή το όχι σε αυτή την ερώτηση δείχνει αν κάτι πρέπει να ειπωθεί ή να μείνει έτσι.

——-

Αυτά είναι τα τρία βήματα για να κατακτήσεις την ικανότητα του mindful λόγου.

Για να έχεις αποτελέσματα, όρισε συγκεκριμένο πρόγραμμα για κάνεις την πρακτική σου. Σαν να κάνεις διαλογισμό ή πας για τρέξιμο. Μην το αφήσεις στην τύχη και ξεκίνα από μικρούς στόχους που θα σε οδηγήσουν στον μεγαλύτερο.

Αποφάσισε για παράδειγμα ότι θα εξασκείσαι όταν απευθύνεσαι στον συγκεκριμένο συνάδελφο, φίλο ή οικογενειακό πρόσωπο. Αυτό θα σε βοηθήσει, ειδικά στην αρχή, να κάνεις με πρόθεση την πρακτική σου, να μην ξεχνιέσαι και να παρακολουθείς την εξέλιξη σου.

Σταδιακά όταν θα έχεις ενδυναμώσει την δεξιότητα, θα μπορείς να την εφαρμόζεις με ευχέρεια σε ολοένα και περισσότερες περιστάσεις. Μία μέρα θα διαπιστώσεις ότι θα ρέει μέσα στην ζωή σου. Ο ενσυνείδητος (mindful) λόγος έχει γίνει ατομικό σου χαρακτηριστικό.

Τότε θα έχεις περισσότερη διαύγεια και έλεγχο των συναισθημάτων σου. Θα κάνεις καλύτερες επιλογές. Και όλα αυτά επειδή διαλέγεις τις κατάλληλες λέξεις για να ερμηνεύσεις αυτά που συμβαίνουν ή για να προκαλέσεις αυτό που θες πραγματικά να συμβεί.

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν, να δίνουμε παραπάνω βάση στα λόγια μας. Αυτόματα θα γίνουμε και καλύτεροι ακροατές. Των άλλων αλλά και του εαυτού μας.

Σκεφτείτε πόσο καλύτερη μπορεί να γίνει η καθημερινότητά μας, και ολόκληρος ο κόσμος, αν το κάνουμε αυτό.

---