Ίσως έχετε ακούσει πως οι άνθρωποι που ασκούνται τακτικά έχουν καλύτερη μνήμη. Ίσως μάλιστα κάποιοι από εσάς να το έχετε διαπιστώσει από την προσωπική σας εμπειρία. Τελικά τι ισχύει;
Όλες οι επιστημονικές έρευνες που έχουν διεξαχθεί τα τελευταία χρόνια συμφωνούν σε ένα πράγμα: η συστηματική άσκηση μπορεί να αυξήσει τον όγκο του ιππόκαμπου στον εγκέφαλο.
Και γιατί αυτό είναι σημαντικό; Όπως εξηγεί ο διευθυντής του Κέντρου για τη Νευροβιολογία της Μάθησης και της Μνήμης Michael Yassa από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, που ήταν επικεφαλής μεγάλης έρευνας για την σύνδεση άσκησης και μνήμης:
“Ο ιππόκαμπος είναι το πιο σημαντικό τμήμα για τη δημιουργία νέων αναμνήσεων και αποτελεί μια από τις πρώτες περιοχές του εγκεφάλου που επιδεινώνεται καθώς γερνάμε – και αρκετά πιο σοβαρά αν το άτομο πάσχει από τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Η βελτίωση της λειτουργίας του ιππόκαμπου είναι ένα πολλά υποσχόμενο μονοπάτι για τη βελτίωση της μνήμης σε καθημερινές λειτουργίες “.
Η άσκηση επομένως, βοηθά την μνήμη μας με δύο τρόπους. Στην καθημερινότητά μας αν δυσκολευόμαστε να θυμηθούμε απλά πράγματα, όπως πού βάλαμε τα κλειδιά μας, ποιον έπρεπε να πάρουμε τηλέφωνο κτλ, αλλά και ως πρόληψη για την διατήρηση της καλής εγκεφαλικής λειτουργίας όσο μεγαλώνουμε.
Τι δείχνουν οι έρευνες
Πόσο πρέπει όμως να ασκηθούμε ώστε να δούμε βελτίωση στην μνήμη μας; Για έναν άνθρωπο που η άσκηση είναι τρόπος ζωής είναι αυτονόητο ότι έχει πολλαπλά οφέλη, όταν φυσικά δεν φτάνει στα άκρα και σέβεται τα όριά του.
Ίσως ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που έχουν φέρει στο φως οι πρόσφατες έρευνες είναι ότι ακόμα και η πιο ήπια σωματική δραστηριότητα για 10 – 20 λεπτά την ημέρα, ενισχύει τη συνδεσιμότητα μεταξύ τμημάτων του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για το σχηματισμό και για την αποθήκευση των αναμνήσεων. Η yoga και το περπάτημα συστήνονται ως ιδανικές επιλογές. Ειδικά αν τα συνδυάσεις με λίγα λεπτά διαλογισμό, που είναι ένα από πολύ αποτελεσματικό μέσο εκγύμνασης του εγκεφάλου, έχεις κάνει ένα πραγματικό δώρο στον εαυτό σου.
Πιο συγκεκριμένα στην έρευνα του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια μελετήθηκε μία ομάδα νεαρών, υγιών ενηλίκων. Τους ζητήθηκε να κάνουν ήπια άσκηση για δέκα λεπτά και στην συνέχεια τους έκαναν μία σειρά από τεστ μνήμης. Σε άλλη φάση τους ζητήθηκε να ξανακάνουν ένα αντίστοιχο τεστ, χωρίς να έχει προηγηθεί άσκηση. Οι μαγνητικές απεικονίσεις που έγιναν στους εγκεφάλους των συμμετεχόντων, έδειξαν ξεκάθαρα καλύτερη σύνδεση μεταξύ της οδοντωτής έλικας του ιππόκαμπου και των φλοιωδών περιοχών που συνδέονται με τη λεπτομερή επεξεργασία της μνήμης. Παρόμοιες έρευνες και μελέτες από άλλες ερευνητικές ομάδες ανά τον κόσμο, παρουσιάζουν αντίστοιχα αποτελέσματα.
Ο καθηγητής Μ. Yassa καταλήγει ότι : “Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ακόμα και σύντομα διαλείμματα περπατήματος κατά τη διάρκεια της ημέρας, έχουν σημαντικές συνέπειες στη βελτίωση της μνήμης” . Επιπλέον, η ερευνητική ομάδα εντυπωσιασμένη από τα αποτελέσματα, καθιέρωσε όταν υπάρχει η δυνατότητα να κάνουν τα meetings ενώ περπατούν και ενθαρρύνουν ο ένας τον άλλο να σηκώνονται από τα γραφεία κάθε 1- 2 ώρες. Αυτό που παρατήρησαν είναι ότι τα μέλη της ομάδας είναι πιο παραγωγικά και ευδιάθετα.
Ακριβώς επειδή είναι δεδομένη η σύνδεση της δυνατής μνήμης με την άσκηση, αυτή την στιγμή οι έρευνες επικεντρώνονται στο ποια σωματική δραστηριότητα έιναι η καταλληλότερα αναλόγως τα ατομικά χαρακτηριστικά όπως πχ η ηλικία. Ένα μεγάλος αριθμός αυτών των ερευνών εστιάζει στην yoga, γιατί είναι μια μορφή άσκησης που μεταξύ άλλων, αποφορτίζει σε μεγάλο βαθμό το σώμα και τον νου από το στρες. Ρίχνοντας τα επίπεδα της κορτιζόλης, επέρχεται σε ισορροπία η εγκεφαλική δραστηριότητα.
Είναι αποδεδειγμένο ότι το χρόνιο στρες προκαλεί βλάβες στις νοητικές λειτουργίες και κυρίως στην μνήμη και στην λήψη αποφάσεων. Ο εγκέφαλος εκφυλίζεται όταν εκτίθεται σε μεγάλη ποσότητα κορτιζόλης για αρκετό χρονικό διάστημα. Η yoga σύμφωνα με τις έρευνες, ακριβώς επειδή αποβάλλει το στρες, θεωρείται από τις καλύτερες μεθόδους άσκησης για την καλή λειτουργία του εγκεφάλου και την πρόληψη του Αλτσχάιμερ.
Λίγα λεπτά που κάνουν την διαφορά
Αν αξίζει να κρατήσουμε κάτι από όλα τα προηγούμενα είναι το εξής. Αρκούν 10 με 20 λεπτά για να θωρακίσουμε την μνήμη μας. Είναι μία πολύ μικρή αλλαγή στην καθημερινή μας ρουτίνα, η οποία όμως προσφέρει μεγάλο όφελος.
Προσθέστε βήματα μέσα στην ημέρα σας. Σηκωθείτε για λίγο από το γραφείο, τεντωθείτε αργά και απολαυστικά. Κάντε απλές ασκήσεις yoga στο σπίτι σας λίγο πριν κοιμηθείτε ή το πρωί όταν ξυπνήσετε. Αν δεν είστε σίγουροι από που να ξεκινήσετε και ποια αλληλουχία να ακολουθήσετε, μπορείτε να δείτε τα βίντεό μου.
Παρατηρήστε τον εαυτό σας και αν ξεχνάει ή ζορίζεται να σκεφτεί, είναι πολύ πιθανό να σας ζητάει να κινηθείτε. Άλλωστε εξορισμού είμαστε βιολογικά φτιαγμένοι για κίνηση. Τα 10 – 20 λεπτά όχι μόνο δεν θα σας φάνε χρόνο από τις υποχρεώσεις σας, αλλά η διαύγεια και η ευεξία που θα αισθανθείτε θα σας κάνουν πιο λειτουργικούς, με αποτέλεσμα να κερδίζετε χρόνο μέσα στην ημέρα.
Προγραμματίστε λοιπόν καθημερινά συγκεκριμένα διαλείμματα λίγης σωματικής άσκησης. Μην το αφήσετε στην τύχη, γιατί τότε το πιθανότερο είναι ότι δεν θα το κάνετε! Η πιο σίγουρη επένδυση που μπορείτε να κάνετε στην ζωή σας είναι η επένδυση στην σωματική και νοητική σας υγεία.
