Χρόνιος πόνος: Πώς να τον αποδυναμώσεις αντί να τον θρέψεις

Ο πόνος είναι μία από τις ποιο σημαντικές ικανότητες του σώματός μας. Υπάρχει για να μας προειδοποιεί, όπως ένας συναγερμός, για κάποια ανισορροπία. Έχει μεγάλη σημασία για την ευεξία μας, να αντιληφθούμε πόσο σημαντικό είναι να αντιμετωπίζουμε τον πόνο ως αυτό που πραγματικά είναι, δηλαδή ο αγγελιαφόρος ενός μηνύματος και όχι το ίδιο το πρόβλημα.

Αρκετοί άνθρωποι γύρω μας ζουν σε μία κατάσταση χρόνιου πόνου, είτε μικρότερης, είτε μεγαλύτερης έντασης. Αυτό δημιουργεί μία δύσκολη καθημερινότητα, προκαλεί στρες και καμιά φορά κατάθλιψη. Από τους πιο συνηθισμένους παράγοντες του χρόνιου πόνου, είναι οι κακώσεις των μυών και των αρθρώσεων. Τα παυσίπονα που συστήνονται από τον γιατρό σίγουρα βοηθούν στο να βάλει κανείς “στην αθόρυβη λειτουργία” τον συναγερμό που χτυπάει και προσφέρουν προσωρινή ανακούφιση.

Αν όμως μιλούσαμε κυριολεκτικά για ένα σύστημα συναγερμού που υπάρχει για να προφυλάσσει το σπίτι σας και για κάποιο λόγο χτυπάει αδιάκοπα, θα σας αρκούσε απλά να μην το ακούτε; Το πιθανότερο είναι ότι θα θέλατε να επαναρυθμίσετε την λειτουργία του, ώστε να σας προειδοποιεί σωστά και αποτελεσματικά. Σε αυτή την περίπτωση το σπίτι είναι Σώμα σας και ο συναγερμός ο Νους σας.

Υπάρχει όμως και ο ιδιοκτήτης αυτών των δύο. Εσείς!

Ποιος διοικεί τον οργανισμό σου;

Την εντολή στο σώμα μας για την ενεργοποίηση του πόνου την δίνει ο εγκέφαλός μας. Ακόμα κι όταν τραυματιζόμαστε, ο πόνος δεν προέρχεται από το τραύμα.

Έχουμε ξαναγράψει πως ο εγκέφαλός μας έχει μεγάλη προσαρμοστικότητα και την ικανότητα να αλλάζει τις συνδέσεις μεταξύ των νευρώνων. Η ικανότητα της αλλαγής και προσαρμογής, ονομάζεται «νευροπλαστικότητα».

Η νευροπλαστικότητα αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ανθρώπινης εξέλιξης. Επηρεάζεται από το περιβάλλον μας και από όλα τα ερεθίσματα που δεχόμαστε. Ανάλογα με τις επιλογές μας, προπονούμε και ενδυναμώνουμε κάποιες εγκεφαλικές συνδέσεις, ενώ άλλες μπορούμε να τις αποδυναμώσουμε.

Ο εγκέφαλος από μόνος του, παρασύρεται ευκολότερα από τα ερεθίσματα που ενεργοποιούν το ένστικτο της επιβίωσης. Στην προσπάθειά του να εξαλείψει τον κίνδυνο και να μας προστατέψει, θα μπορούσαμε να πούμε ότι καμιά φορά δείχνει υπερβάλλοντα ζήλο. Ειδικά όταν υπάρχει μία προηγούμενη μνήμη πόνου, με την παραμικρή υπόνοια ότι μπορεί να ξαναβρεθούμε σε κίνδυνο, ενεργοποιεί τον συναγερμό του πόνου θεωρώντας ότι απειλούμαστε!

Αυτός είναι και ο λόγος που ο τρόπος που βιώνουμε τον πόνο είναι σε μεγάλο βαθμό υποκειμενικός. Οι σύγχρονες ιατρικές μελέτες για τον πόνο υπογραμμίζουν πως παράγοντες όπως η ηλικία, ο τρόπος ζωής, η δουλειά που κάνει κανείς, ο τρόπος που μεγάλωσε και πάρα πολλά άλλα στοιχεία έχουν να κάνουν με το πώς αντιλαμβανόμαστε τον πόνο.

Είναι σημαντικό επομένως να μην επιτρέψουμε στον εγκέφαλό μας να αναλάβει τον ρόλο του “γενικού διευθυντή” στον οργανισμό μας. Αυτό μπορούμε να το πετύχουμε όταν κατανοήσουμε πως δεν είμαστε ο εγκέφαλός μας, οι σκέψεις μας, τα συναισθήματά μας και οι αντιδράσεις μας. Είμαστε κάτι περισσότερο από όλα αυτά και μπορούμε να παρέμβουμε, ώστε να εξασφαλίσουμε την εύρυθμη λειτουργία.

Ως ιδιοκτήτες, καλούμαστε λοιπόν να πάρουμε αποφάσεις και να αναλάβουμε την διοίκηση. Πώς; Κάνοντας τις σωστές επιλογές που θα δείξουν στον εγκέφαλό μας την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσει ώστε να εστιάσει όχι στο πρόβλημα (την ύπαρξη του πόνου) και σε μία μόνιμη κατάσταση κινδύνου, αλλά στις λύσεις που θα προάγουν την ευεξία μας και μας βοηθούν να βιώνουμε ποιοτικά το 24ωρό μας.

Άλλωστε ευεξία δεν σημαίνει ότι είμαστε αλώβητοι από κάθε ασθένεια ή ανισορροπία. Σημαίνει ότι ζούμε κάνοντας ωφέλιμες επιλογές και υιοθετώντας συνήθειες, που ικανοποιούν τις βαθύτερες και ουσιαστικές μας ανάγκες. Έτσι μπορούμε απολαμβάνουμε μια ποιοτικότερη ζωή. Επομένως ακόμα και κάποιος που ζει με τον χρόνιο πόνο, ή με κάποιο άλλο πρόβλημα υγείας, δεν σημαίνει ότι είναι αυτομάτως αποκλεισμένος από το ‘ευ ζην’. Αντίστοιχα, ένας υγιής άνθρωπος δεν είναι απαραίτητο ότι ζει με τρόπο που τον κάνει να αισθάνεται ευεξία.

Αφού ξεκαθαρίσαμε το ποιος διοικεί, ας δούμε στην συνέχεια πώς μπορούμε να διοικήσουμε σώμα και νου με τέτοιο τρόπο, που θα αποκαθηλώσει τον χρόνιο πόνο από το βάθρο του, καταργώντας τον από το να είναι το επίκεντρο στη ζωή κάποιου ανθρώπου.

.

Πώς διοικείς το σώμα σου;
.

• Η ζάχαρη καθώς και άλλα είδη υδατανθράκων θρέφουν τις φλεγμονές. Το ίδιο κάνει η αλόγιστη χρήση σιτηρών, γαλακτοκομικών και αλκοόλ. Επιλέξτε τροφές πλούσιες σε στοιχεία όπως μαγνήσιο, καροτενοειδή, λυκοπένιο, “καλά” έλαια και Ω3. Εάν υποφέρετε από χρόνιους πόνους είναι απαραίτητο να επανεξετάσετε τις διατροφικές σας συνήθειες, να προσέξετε το σωματικό σας βάρος και να ακολουθήσετε μία διατροφή ισορροπημένη, χωρίς στερήσεις, αλλά που θα ευνοεί τις ατομικές σας ανάγκες.
  .
  Επίσης είναι σημαντικό να κρατήσετε ενυδατωμένο τον οργανισμό σας. Το 40 % των ενηλίκων πίνει λιγότερο από τρία ποτήρια νερό την ημέρα. Το αφυδατωμένο σώμα πονάει περισσότερο και είναι πιο ευαίσθητο στις φλεγμονές. Η διατροφή παίζει τόσο μεγάλο ρόλο στον χρόνιο πόνο, που πραγματικά βελτιώνοντάς την, θα νιώσετε την διαφορά από το πρώτο 24ωρο. .
  .
• Ο ύπνος είναι ιερός. Κατά την διάρκειά του το σώμα αναγεννάται και επουλώνεται.  Ακόμα και δύο ώρες λιγότερου ύπνου ενεργοποιούν τα σημεία που αισθανόμαστε πόνο. Εάν έχετε δυσκολίες στην ποιότητα και ποσότητα του ύπνου σας επενδύστε στις τεχνικές και στα μέσα που θα σας βοηθήσουν να ρυθμίσετε τον ύπνο σας. Η ανακούφιση που θα σας προσφέρει είναι ανεκτίμητη αξίας.
  .
• Ο ανθρώπινος οργανισμός, σώμα και νους, δεν είναι φτιαγμένα για την ακινησία. Η εποχή που οι γιατροί συνιστούσαν πλήρη ακινησία για μεγάλα χρονικά διαστήματα, έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Η ενεργοποίηση του σώματος μετά από τραυματισμό ως κομμάτι της θεραπείας είναι απαραίτητη! Ζούμε ευτυχώς, σε μια εποχή που μας δίνονται πολλοί εναλλακτικοί τρόποι για να κινηθούμε. Ξεκινήστε στον βαθμό και στην ένταση που σας το επιτρέπει το σώμα σας, ακόμα κι αν πρόκειται για λίγο περπάτημα, διατάσεις ή απλές και θεραπευτικές ασκήσεις yoga.
  .
  Μην επιτρέψετε στον πόνο να σας ακινητοποιήσει. Είναι απόλυτα κατανοητό ότι στην αρχή θα φοβάστε. Θυμηθείτε ότι ο εγκέφαλός σας, σας έχει ενεργοποιήσει μία κατάσταση “αποφυγής κινδύνου”. Αφού λοιπόν ενημερώσετε τους ειδικούς ώστε οι ασκήσεις να προσαρμοστούν στις ανάγκες σας, απλά κάντε το. Ξέρετε τι θα καταφέρετε να κερδίσετε εκτός από τα σωματικά οφέλη που σας χαρίσει η άσκηση; Θα τροφοδοτήσετε τον εγκέφαλό σας με ντοπαμίνη και ενδορφίνες, που θα σας κάνουν να αισθανθείτε καλύτερα και θα στρέψουν την προσοχή σας σε κάτι άλλο από τον πόνο.
  .
  Ακόμα περισσότερο θα “διοικήσετε”, αποδεικνύοντας στον νου σας ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας και έτσι θα μπορέσετε να ρυθμίσετε το “σύστημα συναγερμού” που λέγαμε προηγουμένως. Θα αισθανθείτε ασφάλεια και αυτοπεποίθηση. Έτσι, θα μπορέσετε να κρίνετε νηφάλια, τι μπορείτε να κάνετε και τι όχι και θα αντιληφθείτε όλες τις επιλογές που έχετε και μπορούν να βελτιώσουν την ζωή σας.
  .
  Με το να αποφεύγετε κάθε είδους δραστηριότητα το μόνο που θα καταφέρετε είναι να επιβαρύνετε ακόμα περισσότερο το σώμα σας, και να επιτρέψετε στον φόβο να περιορίσει την ζωή σας. Εστιάστε λοιπόν στις θετικές λύσεις και αντικαταστήστε με αυτές, την ανησυχία και την αποφυγή.
  .
  
  

Πώς διοικείς τον νου σου;
.

• Ο πόνος είναι κομμάτι της ζωής. Πόσο μάλλον στην περίπτωση που ζείτε με χρόνιο πόνο. Υπάρχουν πράγματα που δεν μπορείτε να κάνετε λόγω του πόνου; Η απάντηση είναι ναι! Έχει όμως νόημα να επικεντρώνεστε σε αυτά αντί, στις πολύ περισσότερες επιλογές που έχετε; Η απάντηση είναι όχι!
  .
  Αποφύγετε να αυτοπροσδιορίζεστε ως “αυτός/ή που πονάει”. Σας αδικεί. Αν ο πόνος έχει γίνει το επίκεντρο στην ζωή σας και κυριαρχεί στην σκέψη σας τότε χρειάζεται να αλλάξετε τρόπο σκέψης. Μιλήστε όμορφα στον εαυτό σας, ενθαρρύνετέ τον. Όταν κάτι σας κάνει να γελάσετε, να αισθανθείτε όμορφα και να ξεχαστείτε σημειώστε το. Διαβάστε το ξανά και ξανά, επαναλάβετέ το. Σε αυτό αξίζει να εστιάσετε.
  .
• Περιποιηθείτε τον εαυτό σας και την εμφάνισή σας. Κάντε ένα ζεστό μπάνιο, βουρτσίστε το σώμα σας ή κάντε μασάζ με κάποιο έλαιο της αρεσκείας σας. Υιοθετήστε πρακτικές αυτοφροντίδας που σας προσφέρουν καθημερινές στιγμές απόλαυσης. Επίσης ο διαλογισμός έχει αποδειχθεί πως βοηθά στην διαχείριση του πόνου, ηρεμώντας και καθαρίζοντας τον νου.
  .
• Κάντε κάποια δραστηριότητα που σας ευχαριστεί, βρεθείτε με ανθρώπους που αγαπάτε και σας αγαπούν. Σας έχει τύχει να περάσετε τόσο καλά ώστε να ξεχάσετε ότι πονάτε; Επενδύστε σε αυτό! Μην αμελείτε να τους αγκαλιάζετε όσο πιο συχνά μπορείτε. Οι αγκαλιές είναι θεραπευτικές καθώς απελευθερώνουν οξυτοκίνη, μία θαυμάσια ορμόνη που μειώνει τις φλεγμονές στο σώμα!
  .