Η ευεξία είναι μία έννοια ζωντανή. Ένα κομμάτι του εαυτού μας. Καθώς εξελίσσεται η ανθρωπότητα έτσι εξελίσσονται διάφορες πτυχές της ευεξίας μας.
Για τον λόγο αυτό ίσως στις ημέρες μας να έχετε ακούσει σύγχρονους όρους όπως digital detox, digital wellness και digital mindfulness.
Το digital detox ως πρόταση και ως πρακτική το έχετε συναντήσει σε πολλά από αυτά που κάνω και γράφω. Προσωπικά το θεωρώ ένα απαραίτητο συστατικό για να υπάρξει όφελος και ανανέωση σε μία εμπειρία ευεξίας όπως είναι για παράδειγμα ένα retreat.
Σε αυτό το κείμενο όμως επιλέγω να αναφερθώ πιο στοχευμένα στο digital mindfulness. Το ακούμε πιο σπάνια, ωστόσο σχετίζεται άμεσα με καταστάσεις που συναντάμε στην σύγχρονη καθημερινότητά μας.
Έχει να κάνει με το να χρησιμοποιείς την ψηφιακή τεχνολογία στον βαθμό που σε εξυπηρετεί, διαφυλάσσοντας ότι δεν θα υποβαθμίσει την καλή εμπειρία σου μέσα στην ημέρα.
Όταν το μέτρο χάνεται
Η ψηφιακή τεχνολογία μας προσφέρει πολλά. Κάνει την ζωή μας ευκολότερη.
Τα όποια προβλήματα εμφανίζονται οφείλονται στη δική μας συμπεριφορά. Στο πώς χρησιμοποιούμε την τεχνολογία. Είναι η ίδια ιστορία με το μαχαίρι. Μπορείς με αυτό να κόψεις το ψωμί σου, ή να βλάψεις κάποιον άλλο άνθρωπο. Ό,τι και να επιλέξεις το σίγουρο είναι πως δεν φταίει το μαχαίρι!
Η κακή χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας οδηγεί σε προβλήματα όσον αφορά την υγεία μας, την ψυχολογία μας, την παραγωγικότητά μας και την ευεξία μας. Υπάρχουν ήδη πολύ μεγάλες επιστημονικές έρευνες, και συνεχώς διεξάγονται νέες, που «ρίχνουν φως» στο θέμα αυτό.
Έχετε αναρωτηθεί τι πραγματικά συμβαίνει όταν, ενώ δεν χρειαζόμαστε κάτι συγκεκριμένο, τελικά καταλήγουμε και πάλι με το κινητό στο χέρι; Τι είναι αυτό που μας κάνει να ξοδεύουμε χρόνο μπροστά σε μία οθόνη χωρίς κάποιο σκοπό;
Η απάντηση είναι ότι το με το να ασχολούμαστε με το κινητό δημιουργούμε την ψευδαίσθηση ότι «κάτι κάνουμε». Δημιουργούμε περισπασμούς για να αποφύγουμε κάτι. Ίσως αποφεύγουμε μία σημαντική δουλειά που έχουμε να κάνουμε, μία σημαντική απόφαση, κάποια πρόκληση ή απλά να αποφεύγουμε να συνδεθούμε ουσιαστικά με τους άλλους και τον εαυτό μας, να μείνουμε μόνοι με τις ίδιες μας τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας.
Η αλήθεια είναι ότι ζούμε σε μία κουλτούρα διάσπασης της προσοχής. Μία κουλτούρα που μας τροφοδοτεί συνεχώς με τέτοιου είδους υποκατάστατα κυρίως μέσα από την κατανάλωση του ψηφιακού περιεχομένου.
Η καλλιέργεια του digital mindfulness είναι μία άσκηση. Θέλει συνειδητή πρακτική όπως και οτιδήποτε έχετε καλλιεργήσει έως τώρα. Στη συνέχεια του άρθρου θα βρείτε 6 τρόπους για να κάνετε την εξάσκησή σας.
6 tips για digital mindfulness
Όταν πιάνεις στα χέρια σου το κινητό
Όταν πας να πιάσεις το κινητό ή να καθίσεις μπροστά από μία άλλη οθόνη υιοθέτησε την συνήθεια να ρωτάς πάντα τον εαυτό σου. «Τι σκοπό έχω;». Υπάρχει κάτι συγκεκριμένο;
Είναι μια ερώτηση που σε επαναφέρει στο εδώ και τώρα. Μήπως πεινάω, αισθάνομαι θυμό, μοναξιά ή κούραση; Ξέρετε, το ατελείωτο scrolling στα social media έχει την ιδιότητα να κοιμίζει αυτά τα αισθήματα. Χωρίς όμως να δίνει λύση. Η δυσφορία δεν φεύγει, απλά μετατίθεται και συνεχίζουμε να την κουβαλάμε στου ώμους μας.
Εξέτασε λοιπόν τι πραγματικά συμβαίνει. Βρες την πραγματική σου ανάγκη σου και ικανοποίησέ την. Αυτό είναι που θα σου δώσει λύση σε ό,τι σε απασχολεί και στο τέλος θα σε κάνει να αισθανθείς όμορφα.
Για να κάνεις αυτή την άσκηση με επιτυχία βοήθησε τον εαυτό σου. Μπορείς για παράδειγμα στην οθόνη του κινητού σου να σημειώσεις αυτές τις 3 λέξεις: «Τι σκοπό έχω;» ή κάτι άλλο, ως υπενθύμιση της άσκησης.
Κατά την διάρκεια της πλοήγησης
Μπορεί να ξεκίνησες με συγκεκριμένο σκοπό. Ξαφνικά όμως βρέθηκες αλλού. Για ώρες κατανάλωσες υλικό που ούτε σε ενδιαφέρει, ούτε σε ωφελεί, ούτε σου προκαλεί ευχαρίστηση. Απλά ξόδεψες τον χρόνο σου. Σου θυμίζει κάτι αυτό;
Απολαμβάνουμε την ζωή όταν αξιοποιούμε τον χρόνο μας. Αν λοιπόν έχεις παρατηρήσει την τεχνολογία να σου «κλέβει» χρόνο και θες να κάνεις κάτι για αυτό, γράψε κάπου σε μία ειδοποίηση, στην οθόνη του κινητού σου ή όπου αλλού θα είναι σίγουρο ότι θα το δεις, τα εξής:
Γιατί βλέπω αυτό, αυτή την στιγμή;
Εδώ και πόση ώρα το ασχολούμαι μαζί του;
Τι μου προσφέρει ;
Έχω κάποια άλλη καλύτερη επιλογή για να γεμίσω τον χρόνο μου;
Αυτές οι τέσσερις ερωτήσεις αν και απλές, μπορούν να σου δώσουν τον έλεγχο της κατάστασης. Σου δείχνουν την πραγματική εικόνα και σου δίνουν την δυνατότητα επιλογής. Κάνοντας χρήση αυτής της δυνατότητας θα καταφέρεις να διαχειρίζεσαι τον χρόνο σου με τρόπο που σε ικανοποιεί.
Κάνε τον χώρο σύμμαχό της προσπάθειάς σου
Όταν προσπαθείς να πετύχεις κάτι, είναι πιο σίγουρη η «νίκη» αν επιλέξεις τον πιο εύκολο από τους δρόμους που οδηγούν στον στόχο σου. Βοήθησε τον εαυτό σου στην προσπάθειά σου, όσο περισσότερο μπορείς.
Ένας τρόπος για να το κάνεις, είναι να φτιάξεις μέσα στο ίδιο σου το σπίτι χώρους «ελεύθερους» από την ψηφιακή τεχνολογία. Ιδανικά προτείνω να είναι το υπνοδωμάτιό σου. Ο χώρος που κοιμόμαστε και ξεκουραζόμαστε είναι ιερός . Κράτησέ τον απλό και ευχάριστο. Απόφυγε να έχεις τηλεόραση ή το κινητό σου εκεί. Χρησιμοποίησε ξυπνητήρι για να ξυπνάς.
Σκέψου το λίγο. Θα σου δημιουργήσει κάποιο πραγματικό πρόβλημα να μην έχεις το κινητό σου στον χώρο όπου κοιμάσαι ή απλά η φωνή της προσκόλλησής στην τεχνολογία φέρνει ενστάσεις;
Σκέψου πόσο πιο εύκολα θα υιοθετήσεις και άλλες συνήθειες που θα σε κάνουν να αισθάνεσαι ευεξία και χαρά με μία τόσο απλή αλλαγή. Πόσο καλύτερος θα γίνει ο ύπνος σου χωρίς την υπερδιέγερση από τις οθόνες ή πόσο καλύτερο είναι να ξυπνάς και το πρώτο πράγμα που θα κάνεις να είναι κάτι πολύ καλύτερο από το να δεις τα μηνύματα και τα email σου.
Σου προτείνω το υπνοδωμάτιό σου να μην το κάνεις «γραφείο» ή «σαλόνι». Μια τόσο απλή αλλαγή θα βελτιώσει σημαντικά την καθημερινή σου εμπειρία. Ξεκίνα από αυτό και ίσως ανακαλύψεις και άλλα όρια που μπορείς να θέσεις, ώστε να χτίσεις μία ισορροπημένη σχέση με την τεχνολογία.
Κάνε τον χρόνο σύμμαχο της προσπάθειάς σου
Όπως και με τα χωρικά όρια, θέσε χρονικά όρια αποσύνδεσης από την τεχνολογία και σύνδεσης με την ουσία. Υπάρχει ο τρόπος για να το κάνεις κάθε μέρα και όχι μόνο σε ένα retreat.
Σίγουρα ένα digital detox retreat σου δίνει την σπάνια ευκαιρία να απέχεις και να ξεκουραστείς από την ψηφιακή τεχνολογία για 2-3 ημέρες συνεχόμενα. Το σημαντικό όμως είναι να δεις πώς μπορείς μέσα στην καθημερινότητά σου να δημιουργείς μικρές αναζωογονητικές ανάσες.
Σκέψου απλά. Πες όχι την οθόνη την ώρα του φαγητού, μία ώρα πριν τον ύπνο, όταν πας για μία ώρα μία επίσκεψη ή έναν περίπατο. Κάνε έναν ειλικρινή διάλογο με τον εαυτό σου και θα ανακαλύψεις πού είναι απαραίτητο να παίρνεις μαζί σου το κινητό και πού έχεις το περιθώριο να το αφήσεις κάπου μακριά σου.
Αυτά τα διαλείμματα θα σε κάνουν να απολαμβάνεις περισσότερο την βόλτα σου, την γυμναστική σου, το διάβασμα του βιβλίου σου ή την παρέα των άλλων. Έτσι δίνεις αξία στον χρόνο σου.
Τηλέφωνο αντί για μήνυμα
Κάτι πολύ πρακτικό που μπορείς να κάνεις εάν το κινητό σου χτυπάει συνέχεια με ειδοποιήσεις από μηνύματα, είναι να πάρεις τηλέφωνο. Συνήθως είναι πολύ πιο αποτελεσματικό.
Είναι σημαντικά μικρότερος ο χρόνος που θα χρειαστείς για να ολοκληρώσεις μία συζήτηση και θα περιορίσεις τους περισπασμούς που προκαλούν οι συχνές ειδοποιήσεις.
Τακτικό ξεκαθάρισμα
Ένα δωμάτιο με τον καιρό μαζεύει πράγματα. Το ίδιο συμβαίνει με τα ψηφιακά μας δωμάτια. Κράτα μόνο ό,τι χρειάζεσαι για όσο για όσο το χρειάζεσαι.
Κοίτα την λίστα με τα email σου και τις ειδοποιήσεις που έρχονται. Τι θα κρατήσεις και τι θα πετάξεις; Τι είναι σημαντικό για εσένα και τι όχι; Από που θες πραγματικά να ενημερώνεσαι; Τι χρησιμοποιείς, σου αρέσει και σε βοηθάει;
Κάνε λίγες και καλές, ενσυνείδητες επιλογές.
