Η αναβλητικότητα είναι από τα συνηθέστερα εμπόδια που μπορεί να συναντήσει κανείς όσον αφορά την παραγωγικότητά του.
Είναι μία κατάσταση που καθημερινά ταλαιπωρεί πολλούς συνανθρώπους μας και μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλη εσωτερική σύγκρουση. Όσα περισσότερα πράγματα δεν αντιμετωπίζει κανείς στην ώρα τους, τόσο αυτά συσσωρεύονται και φαίνονται «βουνό», με αποτέλεσμα το άτομο γίνεται ακόμα πιο αναβλητικό.
Είναι αλήθεια ότι στην εποχή που ζούμε οι απαιτήσεις είναι πολλές, οι στόχοι υψηλοί και τα περιθώρια για αναβολές ελάχιστα.
Σε μία τέτοια καθημερινότητα είναι εύκολο, εκ πρώτης όψεως, να χαρακτηρίσουμε τον αναβλητικό άνθρωπο τεμπέλη ή φυγόπονο.
Κι όμως, είμαι σε θέση να επιβεβαιώσω μέσα από την εμπειρία μου από τις προσωπικές συνεδρίες με τους ανθρώπους, ότι η αναβλητικότητα είναι κάτι που συμβαίνει κυρίως σε άτομα που δουλεύουν πολύ, έχουν στόχους και θέλουν να πετύχουν το καλύτερο.
Η μεγάλη διαφορά μεταξύ ενός τεμπέλη και ενός αναβλητικού είναι ότι ο πρώτος είναι ευχαριστημένος αν κάνει όσο το δυνατό λιγότερα. Αντίθετα, ο αναβλητικός γνωρίζει πολύ καλά ότι βλάπτει την αποδοτικότητά του, με αποτέλεσμα να βιώνει άγχος, ενοχές και στρες.
Πώς λοιπόν μπορούμε να αποτρέψουμε την κατάσταση της αναβλητικότητας, ώστε να βιώνουμε καλύτερα τη μέρα μας, να μην πελαγώνουμε και να είμαστε πιο παραγωγικοί και αποτελεσματικοί;
Βρίσκοντας τα αίτια
Για να μπορέσετε να ξετυλίξετε το κουβάρι της αναβλητικότητας χρειάζεται πρώτα να δείτε τι σας έφερε μέχρι εδώ. Αν λοιπόν λάβετε το σήμα ότι είστε αναβλητικοί, σκεφτείτε πού έχετε χαθεί.
- Μήπως έχετε γεμίσει υπερβολικά το πρόγραμμα σας;
. - Θα βοηθούσε αν αποβάλλατε κάποιες ασήμαντες και χρονοβόρες δραστηριότητες και συμπεριφορές από την καθημερινότητά σας;
. - Υπάρχει περίπτωση να έχετε δημιουργήσει τόσα ζητούμενα στα οποία πρέπει να ανταποκριθείτε, ώστε πλέον δεν ξέρετε από πού να αρχίσετε, με αποτέλεσμα να μεταπηδάτε από το ένα στο άλλο και να αναβάλετε για αργότερα πράγματα που θα έπρεπε να γίνουν άμεσα;
.
Τα παραπάνω θα σας βοηθήσουν να δείτε από κάποια απόσταση την κατάσταση και να βάλετε σε τάξη τις σκέψεις σας. Το επόμενο βήμα είναι να σκάψετε λίγο βαθύτερα στα αίτια. Να ξέρετε, πως δυο είναι οι βασικοί λόγοι που δημιουργούν αναβλητικότητα:
α) Η έλλειψη δυνατού κινήτρου ή σκοπού
Είναι φορές που δεν βρίσκετε κανένα κίνητρο για να ολοκληρώσετε μια υποχρέωση. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν μπορείτε να την συνδέσετε με τους μακροπρόθεσμους στόχους, τις φιλοδοξίες και τα θέλω σας.
Σε κάποιες περιπτώσεις όμως προκειμένου να φτάσετε στο σημείο που θέλετε, θα πρέπει πρώτα να διαβείτε μία άχαρη διαδρομή. Έχετε επομένως πάντα στον νου σας τον τελικό σκοπό και την ευχαρίστηση που θα νιώσετε όταν αυτή η υποχρέωση θα έχει πλέον τελειώσει.
β) Η έλλειψη μιας ξεκάθαρης ιδέας ή πλάνου
Σε αυτή την περίπτωση ενώ έχουμε έναν τελικό σκοπό, η μη ξεκάθαρη εικόνα για το πώς θα τον πετύχουμε μας ακινητοποιεί. Αυτή η συμπεριφορά συνήθως συνδέεται με την τελειομανία αλλά και με τον φόβο της αποτυχίας.
Ο τελειομανής άνθρωπος πολλές φορές αυτοπεριορίζεται ακριβώς επειδή έχει υψηλές προσδοκίες από τον εαυτό του. Ο φόβος της μη εκπλήρωσης των προσδοκιών αυτών, επειδή βρίσκεται αντιμέτωπος με κάτι νέο και άγνωστο, οδηγεί σε συνεχείς αναβολές. Παράλληλα αναβάλλοντας συνεχώς την εκτέλεση των υποχρεώσεων, στην ουσία αναβάλλει μία πιθανή αποτυχία.
Αποδεχθείτε ότι βαδίζετε σε αχαρτογράφητα νερά και φτιάξτε ένα πλάνο με τα δεδομένα που έχετε. Επιτρέψτε στον εαυτό σας να επαναπροσδιορίσει το πλάνο εάν χρειαστεί και όσες φορές χρειαστεί. Με κάθε αναπροσαρμογή θα έχετε στα χέρια σας έναν ακόμα αποτελεσματικότερο σχεδιασμό. Μην ξεχνάτε ότι κάθε βήμα, ακόμα και το λάθος, έχει κάτι να σας διδάξει για το πώς θα πετύχετε αυτό που θέλετε.
Επομένως είναι σημαντικό να έχουμε έναν σκοπό και ένα πλάνο εκτέλεσης. Όταν υπάρχουν αυτές οι δύο συνθήκες, τότε η αναβολή δεν εμφανίζεται καν ως εμπόδιο.
Ξεπερνώντας την αναβλητικότητα
Υπάρχουν δυο ερωτήσεις που μπορείτε να κάνετε στον στον εαυτό σας και απαντώντας να εξαλείψετε την αναβλητικότητα.
Αυτές είναι:
- Τι χρειάζεται να κάνω άμεσα ;
- Γιατί χρειάζεται να το κάνω άμεσα;
Προσέξτε οι απαντήσεις που θα δώσετε να είναι πολύ συγκεκριμένες και αναλυτικές. Αν διαπιστώσετε ότι δεν μπορείτε να απαντήσετε, αναλογιστείτε αν αυτό αποτελεί δείγμα ότι η συγκεκριμένη υποχρέωση δεν αξίζει τον κόπο για εσάς.
Ίσως τελικά η αναβλητική συμπεριφορά σας θέλει να σας πει, ότι δεν βρίσκεστε στο σωστό δρόμο και θα πρέπει να επανεξετάσετε αν αυτό που κάνετε ή έχετε βάλει ως στόχο, το θέλετε πραγματικά και υπηρετεί το μεγαλύτερο σας σκοπό.
Αν όμως απαντήσατε στις παραπάνω ερωτήσεις, το επόμενο βήμα είναι να εκφράσετε με λεπτομέρεια την εκτέλεση του πλάνου ή τις κινήσεις που χρειάζεται να γίνουν. Ακόμα καλύτερα καταγράψτε τις κάπου.
Σχεδιάζοντας το πλάνο φροντίστε για το εξής: Να σπάσετε την υποχρέωση σε μικρά κομμάτια και να ορίσετε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για κάθε ένα από αυτά. Με αυτόν τον τρόπο θα ξέρετε κάθε φορά τι ακριβώς πρέπει να κάνετε και με ποια σειρά, διατηρώντας ηρεμία στην σκέψη σας. Παράλληλα θα αισθάνεστε ότι καταφέρατε πολλές μικρές νίκες, πολύ πριν ολοκληρώσετε την μεγάλη υποχρέωση.
Θα ήθελα να κλείσω με την σημείωση, ότι η αναβλητικότητα είναι μία συνήθεια όπως όλες οι άλλες. Αυτό σημαίνει πως για να την «σπάσετε» ως μοτίβο συμπεριφοράς θέλει τον τρόπο του, επιμονή και αποφασιστικότητα.
Στις συνεδρίες μου, ειδικά για το κομμάτι της αναβλητικότητας, χρησιμοποιώ τα εργαλεία του NLP, ακριβώς γιατί σε βοηθά να κάνεις μία διαφορετική “χαρτογράφηση” στον γνωστικό χάρτη μέσα από τον οποίο βλέπεις τον κόσμο. Έχω δουλέψει σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο με αυτά και έχω δει εκπληκτικά αποτελέσματα, είτε η δυσκολία ήταν μικρή είτε μεγάλη.
Υπάρχει επομένως τρόπος να απελευθερωθούμε από ό,τι δεν μας εξυπηρετεί και το πρώτο βήμα για να το πετύχουμε, είναι να το πάρουμε απόφαση!
