«Γνωμικό», «Αφορισμός», «Ρητό», «Απόφθεγμα», «Ρήση». Λέξεις συνώνυμες που τις χρησιμοποιούμε, για να περιγράψουμε φράσεις που έχουν αποκτήσει διαχρονική αξία.
Είναι διαχρονικές γιατί μιλούν για εμπειρίες, προβληματισμούς και αλήθειες πανανθρώπινες. Έχουν αξία γιατί κάνουν νόημα σε διαφορετικούς ανθρώπους, σε διαφορετικές εποχές, ανά την υφήλιο.
Η ανάγνωση γνωμικών είναι σε αρκετές περιπτώσεις, η “τονωτική ένεση” που αναζωπυρώνει τον ενθουσιασμό, την αποφασιστικότητα, και κυρίως, την έμπνευσή μας.
Βρίσκω πολύ χρήσιμο, να ανατρέχει κανείς σε αυτά τα αποστάγματα σοφίας. Είναι κάτι που προσωπικά συνηθίζω να κάνω στην ζωή μου. Γιατί ακόμα κι αν έχω ακούσει κάτι στο παρελθόν, ανακαλύπτω νέο νόημα και χρησιμότητα όταν το «επισκέπτομαι» ξανά, υπό διαφορετικές συνθήκες.
Στο άρθρο αυτό, θα διαβάσετε 5 αποφθέγματα του Σιντάρτα Γκοτάμα. Ενός πρίγκιπα που αποφάσισε να εγκαταλείψει τις ανέσεις του παλατιού, για να ανακαλύψει την φύση της ανθρώπινης οδύνης και πώς μπορεί κανείς να απελευθερωθεί από αυτήν.
Την ανακάλυψη αυτή την πέτυχε, στρεφόμενος προς τα μέσα. Μελετώντας δηλαδή, την ίδια την φύση του νου, μέσω βαθιάς πρακτικής διαλογισμού. Και τότε του αποκαλύφθηκαν πολλά. Κατανόησε πώς λειτουργεί ο νους και πώς μπορείς να έχεις τον έλεγχο του νου σου. Την γνώση που απέκτησε την μοιράστηκε ταξιδεύοντας και διδάσκοντας. Έτσι απέκτησε και το όνομα Βούδας, που σημαίνει ο «φωτισμένος».
Αν και έχουν περάσει περίπου 2,600 χρόνια από την γέννηση του Βούδα, τα γνωμικά του συνεχίζουν να είναι επίκαιρα και χρήσιμα για να «δραπετεύουμε» από τις καθημερινές μας οδύνες.
«Tροφή για τον νου» από τον Βούδα
- «Το να κρατάς τον θυμό σου είναι σαν να αρπάζεις ένα αναμμένο κάρβουνο για να το πετάξεις σε κάποιον. Αυτός που θα καεί, είσαι εσύ»
Κάποια στιγμή θα θυμώσεις. Συμβαίνει σε όλους μας. O θυμός είναι ένα φυσιολογικό και ταυτόχρονα πολύ χρήσιμο συναίσθημα. Πώς αλλιώς θα γνωρίζεις ποια τα όριά σου; Τι είναι αποδεκτό από εσένα και τι όχι;
Όταν κάποιος θυμώνει εξαιτίας μίας συμπεριφοράς που δέχεται, αισθάνεται πως το δίκιο είναι με το μέρος του. Και ίσως όντως να είναι. Αυτό όμως που σίγουρα δεν βοηθά, είναι να διατηρείς τον θυμό σου σκεπτόμενος ότι δικαιολογημένα αισθάνεσαι κατά αυτό τον τρόπο.
Ο θυμός έχει αξία όταν λειτουργεί ως σήμα για αλλαγή. Όχι όταν τον κάνεις «συγκάτοικο» στον νου σου. Σκέψου το εξής. Δεν μπορείς να αλλάξεις τον άλλο, ούτε μπορείς να αλλάξεις αυτό που ήδη έγινε. Σωστά; Μπορείς όμως να επιλέξεις να «αφήσεις το κάρβουνο» που σε καίει.
Είναι σημαντικό όταν ο θυμός εμφανίζεσαι να τον παρατηρείς και να τον διαχειρίζεσαι ώστε να φύγει. Γιατί όταν μένει μέσα σου γίνεται «τοξίνη». Κατά κάποιο τρόπο, είναι ικανός να δηλητηριάσει τις σκέψεις, τις πράξεις, τις επιλογές σου, ακόμα και το σώμα σου. Σκέψου αν κάποια φορά είπες ή έκανες κάτι με γνώμονα τον θυμό σου. Έλυσες το πρόβλημα; Αισθάνθηκες καλά; Μάλλον όχι.
- «Ο νους είναι το παν. Αυτό που σκέπτεσαι, αυτό γίνεσαι»
Αν κάνεις χαρούμενες σκέψεις γίνεσαι χαρούμενος, αν κάνεις αρνητικές σκέψεις «βουλιάζεις» στην οδύνη. Αν εστιάζεις στην λύση θα την βρεις, αν εστιάζεις στο πρόβλημα θα «βλέπεις» μόνο το πρόβλημα. Ο τρόπος που βιώνεις τις καταστάσεις έχει να κάνει με την απόδοση νοήματος που κάνεις.
Σίγουρα, στην ζωή υπάρχει και το θετικό και το αρνητικό. Θα συναντάς και την χαρά και την λύπη. Από εσένα όμως εξαρτάται το πόσο θα παραμείνεις στην μία συναισθηματική κατάσταση ή στην άλλη.
Η συνειδητοποίηση ότι η εμπειρία μας τελικά εξαρτάται από το τι επιλέγουμε να καλλιεργήσουμε στον νου ως νοοτροπία, μας δείχνει έναν πολύ πρακτικό τρόπο για να πλοηγούμαστε με άνεση στην ζωή. Μας λέει πως μαθαίνοντας τον τρόπο για να «διοικούμε» τον νου μας, γινόμαστε επιδέξιοι «διαχειριστές» τόσο απέναντι στο θετικό, όσο και στο αρνητικό γεγονός. Ο τρόπος και η μέθοδος που προτείνει ο Βούδας και εφαρμόζουμε μέχρι και σήμερα είναι ο διαλογισμός.
Τι σημαίνει να «διοικείς» τον νου σου; Σημαίνει να μπορείς να παρατηρείς πότε ο νους σου ακολουθεί μία κατεύθυνση που δεν σε υπηρετεί και να δίνεις εσύ την εντολή για το πού θα κατευθυνθεί, αντί να ακολουθείς μία πορεία σκέψεων επιλεγμένη από τον «αυτόματο πιλότο».
- «Πηγή της ανθρώπινης οδύνης είναι η προσκόλληση στις επιθυμίες μας»
Τελικά γιατί οι άνθρωποι συχνά ταλαιπωρούνται από τις οδύνες τους; Σύμφωνα με τον Βούδα η αιτία είναι οι προσκολλήσεις που έχουμε. Να εναποθέτουμε δηλαδή την ευτυχία μας σε μία συγκεκριμένη κατάσταση, δουλειά, αντικείμενο ή πρόσωπο. Η προσκόλληση στο να έχουμε κάτι πολύ συγκεκριμένο, ή στο γιατί δεν έχουμε.
Είναι πολύ χρησιμότερο να εστιάζεις στην πρόθεσή σου ή στις αξίες σου αντί σε επιμέρους επιθυμίες. Γιατί υπάρχουν πολλοί τρόποι να εξυπηρετήσεις μία πρόθεση πχ «να βιώνω ηρεμία». Αν δεν σου βγει το ένα σχέδιο, θα βρεις ένα άλλο.
Αυτός είναι ο τρόπος να εστιάζεις στην μεγάλη εικόνα, του τι πραγματικά σε κάνει χαρούμενο και δίνει νόημα στην ζωή σου. Αντιθέτως, η προσκόλληση σε επιμέρους επιθυμίες χωρίς να σου είναι ξεκάθαρη η μεγαλύτερη πρόθεση πίσω από αυτές, δημιουργεί προσδοκίες. Το αποτέλεσμα της προσδοκίας είναι πως αν τελικά η συγκεκριμένη επιθυμία δεν ικανοποιηθεί, μπορεί να σου δημιουργήσει οδύνη.
- (πριν μιλήσεις για κάτι φρόντισε)… «να λέγεται την κατάλληλη στιγμή, να λέγεται με αλήθεια, να λέγεται με αγάπη, να λέγεται ωφέλιμα, να λέγεται καλοπροαίρετα»
Αυτό το γνωμικό, μας φανερώνει άλλον ένα πρακτικό τρόπο για να «παίρνουμε το τιμόνι» του νου μας. Επισημαίνει την δύναμη των λέξεων να «γεννούν» σκέψεις. Τελικά η ενέργεια με την οποία είναι επιφορτισμένες οι λέξεις, μετασχηματίζεται στις συμπεριφορές που εκδηλώνουμε.
Με πόση προσοχή θα επέλεγες τις λέξεις σου, αν πάντα είχες κατά νου ότι η επιλογή σου μπορεί να προκαλέσει χαρά ή πόνο, ειλικρίνεια ή υποκρισία, ευγένεια ή σκληρότητα. Στους άλλους, αλλά και στον εαυτό σου.
Ακόμα και αν πεις ότι «δεν μετράει ο λόγος μου» έχει τεράστια δύναμη. Επηρεάζει το πώς συμπεριφέρεσαι εσύ ο ίδιος στον εαυτό σου και πώς επιτρέπεις να σου συμπεριφέρονται οι άλλοι.
- «Ο μόνος που μπορεί να σε σώσει είσαι εσύ ο ίδιος»
Οι καλοί δάσκαλοι και μέντορες, και οι σωστές μέθοδοι είναι στοιχεία πολύ σημαντικά για να σε καθοδηγήσουν, όταν έχεις αποφασίσει να κάνεις κάτι για την εξέλιξή σου.
Πάντα όμως την «δουλειά» την κάνεις μόνος σου. Γι’ αυτό και η απολαβές που θα πάρεις είναι όλες δικές. Είναι αποκλειστικά δική σου κατάκτηση κάθε βήμα εξέλιξης και η κάθε επιτυχία που σημειώνεις.
Κάθε φορά λοιπόν, που έρχεσαι σε επαφή με τα εργαλεία ή με τους ειδικούς που έχεις επιλέξει για να σε υποστηρίξουν είναι πολύ σημαντικό να εστιάζεις στο πώς εσύ μπορείς να εφαρμόσεις αυτό που σου δίνεται. Στο πόσο συνεπής είσαι. Στο πόσο παρατηρητικός παραμένεις.
Σου προτείνω πάντα να ξεκινάς με την πεποίθηση «ξέρω ότι μπορώ να γίνω καλύτερος». Είναι μία δήλωση που διασφαλίζει δύο πολύ σημαντικά πράγματα. Το πρώτο είναι η πίστη στον εαυτό σου και το δεύτερο ότι είσαι ανοιχτός στην αλλαγή.
——-
Εύχομαι τα παραπάνω γνωμικά του Βούδα, να σας οδήγησαν στους δικούς σας στοχασμούς και να σας υπενθύμισαν κάτι χρήσιμο και εμπνευστικό.
Ένα από τα μεγαλύτερα «δώρα» που μπορούμε να προσφέρουμε στον εαυτό μας είναι η «καλή τροφή για σκέψη». Η ευκαιρία δηλαδή να ανακαλύψουμε νέους συλλογισμούς και να επανεξετάσουμε το υπάρχοντα μοτίβα του νου. Σε αρκετές περιπτώσεις στα γνωμικά που είναι αποστάγματα μελέτης, πρακτικής, εμπειρίας και σοφίας, βρίσκουμε αυτό που χρειαζόμαστε.
Δείτε επίσης:
