nimittam aprayojakaṁ prakṛtīnāṁ varaṇa-bhedas tu tataḥ kṣetrikavat
«Δεν είναι οι μεμονωμένες δράσεις και ενέργειες που άμεσα θέτουν σε κίνηση την Φύση, την Prakriti. Οι μεμονωμένες δράσεις και ενέργειες απλά αφαιρούν τα εμπόδια, όπως ένας αγρότης αφαιρεί τα περιττά από το χωράφι του , και έτσι ανοίγει το πεδίο για να ρέει το νερό που ποτίζει τον καρπό. Οι κατάλληλες δράσεις και ενέργειες επομένως θα αφαιρέσουν τα εμπόδια, για να μπορέσει ανεμπόδιστη η δύναμη της Φύσης να διεισδύσει στα πάντα».
Yoga Sutras of Patanjali IV.3
Καλό μήνα! Διανύουμε ήδη τις πρώτες ημέρες του Μαΐου. Ενός μήνα που αν και είναι ο τελευταίος της Άνοιξης, είναι ο μήνας που βιώνουμε εντονότερα τον χαρακτήρα αυτής της εποχής. «Ανοίγει» ο καιρός, ανοίγουν περισσότερα λουλούδια, και ειδικά φέτος έχουμε την συγκυρία να ανοίγουν καταστήματα που για μήνες ήταν κλειστά λόγω της πανδημίας. Η Άνοιξη, όπως άλλωστε δηλώνει το όνομά της, είναι η κατεξοχήν περίοδος που μας καλεί να κάνουμε άνοιγμα.
Η πρακτική στην yoga έχει άμεση σχέση με το άνοιγμα. Με τον καιρό ανοίγεις κάποια «κλειστή πόρτα» και αποκτάς πρόσβαση κάτι νέο. Σε ένα πρώτο επίπεδο είναι μία νέα σωματική ικανότητα ή καταφέρνεις να κάνεις την «τάδε» asana που προηγουμένως δεν μπορούσες να την κάνεις. Πώς όμως γίνεται αυτό το άνοιγμα; Γίνεται γιατί καταφέρνεις να εξαλείψεις κάποια εμπόδια που σου απέτρεπαν την πρόσβαση. Αφαιρείς οτιδήποτε το περιττό και έτσι το πεδίο μένει ελεύθερο! Συνήθως το περιττό είναι οι περιοριστικές σκέψεις που κάνουμε και βάζουν όρια στις δυνατότητές που έχουμε και στην καλή ροή της ενέργειάς μας. Αυτές τις πόρτες λοιπόν, θέλουμε να τις κρατήσουμε ανοιχτές.
Ο Yogi έχει ένα πολύ πρακτικό και αποτελεσματικό τρόπο για να το πετυχαίνει αυτό. Ξεκινά από το να διερευνά τον λόγο που κρατάει κλειστή την «πόρτα » που τον ενδιαφέρει να ανοίξει. Η πρόταση είναι αυτό ακριβώς να το κάνουμε σε όλες τις πτυχές της ζωής μας, μιας και η γιόγκα στο στρωματάκι μας, είναι απλά μια καλή προπόνηση για το πως να λειτουργείς στη ζωή. Η ιδέα λοιπόν που μοιράζομαι μαζί σας σε σχέση με αυτό τον μήνα, έχει να κάνει με το πώς μπορούμε να ανοίξουμε «πόρτες» που ενδεχομένως αυτή την στιγμή, για κάποιο λόγο, μας είναι κλειστές. Να ανοίξουμε δηλαδή σε νοοτροπίες, προτάσεις, ιδέες και καινούργιες συνήθειες για να αποκτήσουμε πρόσβαση σε νέες και καλύτερες δυνατότητες.
Αν επιθυμείτε κάτι, το οποίο αυτή την στιγμή δεν σας είναι προσβάσιμο το πιθανότερο είναι ότι εντοπίζετε κάποιο εμπόδιο να ορθώνεται μεταξύ εσάς και της επιθυμίας σας. «Δεν έχω χρόνο», «δεν μπορώ», «δεν έχω επιλογή», «φοβάμαι»… Συνήθως τέτοια μορφή έχουν τα εμπόδια. Τι θα λέγατε όμως αν αντί να σκέφτεστε ότι υπάρχει εμπόδιο, να κάνατε μία σκέψη πιο χρήσιμη; Να φανταστείτε δηλαδή ότι ανάμεσα σε εσάς και στο ζητούμενό σας υπάρχει μία κλειστή πόρτα. Μία πόρτα πάντα υπάρχει τρόπος να ανοίξει…
Πώς να ανοίγεσαι στο νέο και άγνωστο
Στην ζωή μας μερικές φορές έχουμε αντιστάσεις στην αλλαγή. Είναι φυσιολογικό. Συνήθως ο λόγος είναι ότι επιθυμούμε να παραμείνουμε ασφαλείς και γι’ αυτό επιλέγουμε κάτι που ήδη γνωρίζουμε. Συμβαίνει όμως το εξής. Το αίσθημα της ασφάλειας δεν ισούται απαραίτητα της ικανοποίησης. Μπορεί κάτι να λείπει… Είναι αυτό που συχνά το στερείσαι όταν μένεις συνέχεια σε αυτό που αποκαλούμε «ζώνη της άνεσης» (comfort zone).
Είναι στην ανθρώπινη φύση μας να αισθανόμαστε πραγματική ικανοποίηση όταν εκτός από ασφάλεια ταυτόχρονα διευρυνόμαστε και εξελισσόμαστε. Πώς θα μπορούσε άλλωστε να είναι αλλιώς; Στην φύση υπάρχει ένας αέναος ρυθμός εξέλιξης. Ό,τι μένει εκτός ρυθμού, παύει να κινείται και τελικά φθείρεται. Την ικανοποίηση επομένως την βρίσκουμε στην χρυσή τομή μεταξύ της σιγουριάς που μας προσφέρει μία γνώριμη βάση, και του ενθουσιασμού που μας προσφέρει το άνοιγμα στο καινούργιο.
Μία από πολύ σημαντική ποιότητα χαρακτήρα που μπορούμε να καλλιεργήσουμε είναι να είμαστε ανοιχτοί στο νέο και άγνωστο, έχοντας καλά κριτήρια. Κάτι που θα σε βοηθήσει να έχεις καλά κριτήρια απέναντι στο πώς προσεγγίζεις κάτι καινούργιο , είναι να έχεις επίγνωση των αντιστάσεών σου. Αν δηλαδή αναγνωρίζεις ότι σε μία κατάσταση που σε ενδιαφέρει υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, και εμφανίζεται μπροστά σου μία νέα επιλογή που θα σε βοηθήσει να βελτιωθείς, στην περίπτωση που αντιστέκεσαι, κάθισε και σκέψου τον λόγο που συμβαίνει αυτό. Σαν παράδειγμα:
- Είναι η δύναμη της συνήθειας; Να θυμάσαι ότι έχεις επίσης την δύναμη να υιοθετείς νέες και καλύτερες συνήθειες.
- Είναι μία υπέρμετρη ανάγκη να έχεις τον έλεγχο; Τι είναι πιο σημαντικό; Να ελέγχεις μια κατάσταση που δεν σε ικανοποιεί πλήρως, ή να κάνεις ελεγχόμενο άνοιγμα σε κάτι καλύτερο;
- Είναι ο φόβος της αποτυχίας; Η αποτυχία και η επιτυχία είναι διαφορετικές φάσεις της διαδικασίας της εξέλιξης. Συγκεκριμένα η αποτυχία, είναι feedback. Είναι το μάθημα που χρειάζεται να παίρνεις για να μπορέσεις να φτάσεις στην επιτυχία.
Αν αναγνωρίζεις ότι αυτό που «κρατάει κλειστή την πόρτα» προς μία νέα δυνατότητα, είναι κάποια δική σου αντίσταση που βασίζεται σε όχι καλά κριτήρια, τότε ξέρεις ακριβώς τι είναι αναγκαίο να ανακαλύψεις και να δουλέψεις ώστε να το ξεπεράσεις. Η καλλιέργεια της επίγνωσης των αντιστάσεών σου θα σε βοηθήσει να κάνεις τα σωστά ανοίγματα. Θα λες «ναι», επειδή θα αναγνωρίζεις το όφελος ξεπερνώντας προσωπικούς φόβους. Θα λες «όχι», επειδή με ακεραιότητα θα βλέπεις την απουσία οφέλους σε μία επιλογή που σου προσφέρεται.
Αυτό μας λέει ο Patanjali στο yoga sutra που διαβάσατε στην έναρξη του κειμένου. Φέρνει το παράδειγμα ενός αγρότη που καλλιεργεί ρύζι. Για να καλλιεργηθεί το ρύζι χρειάζεται πρώτα ο αγρότης να χτίσει μικρά αναχώματα που προστατεύουν τον ορυζώνα από την ροή του νερού. Ο καλός αγρότης ξέρει ακριβώς ποια είναι η κατάλληλη στιγμή για να αφαιρέσει το ανάχωμα για να επιτρέψει στο νερό να πλημμυρίσει την φυτεία και έτσι τελικά να πάρει την καλή σοδειά. Δεν αρκεί λοιπόν να διαθέτεις απλά «καλούς σπόρους», «εύφορο χώμα» και «νερό». Χρειάζεται να έχεις και καλά κριτήρια . Να γνωρίζεις πότε είναι η στιγμή να ανοίξεις την πόρτα και να περάσεις στο επόμενο επίπεδο για εσένα. Να ανοίξεις στο δυναμικό του βελτιωμένου εαυτού σου. Αυτό μπορείς να το κάνεις όταν συμπορεύεσαι με τον ρυθμό της κάθε εποχής. Σαν παράδειγμα, η εποχιακή, διατροφική αποτοξίνωση το κάνει αυτό και στο σώμα και το μυαλό. Το βοηθάει να ανοίξει πόρτες αποβολής των μη ωφέλιμων συστατικών και πρόσληψης νέων και υποστηρικτικών ουσιών. Είναι η εποχή για άνοιγμα.
Πηγαίνοντας τώρα σε ένα πιο βαθύ επίπεδο, αξίζει να στοχαστεί ο καθένας για τον εαυτό του και για την ζωή του το εξής: Υπάρχει κάποια πτυχή που σε ενδιαφέρει να την βελτιώσεις και διαθέτεις την επιθυμία, την δυνατότητα, αλλά και τον τρόπο για να το πετύχεις, δυσκολεύεσαι όμως να ανοίξεις προς την αλλαγή; Κάθε φορά που εντοπίζεις κάτι τέτοιο να σου συμβαίνει, ξεκίνα από το να αναγνωρίσεις με ακεραιότητα τις αντιστάσεις σου και κάνε ό,τι χρειάζεται για να τις αφαιρέσεις.
Στην πράξη
Η πρότασή μου αυτό τον μήνα είναι με αφορμή την κορύφωση της Άνοιξης να καλλιεργήσουμε την ικανότητά μας να είμαστε ανοιχτοί σε νέες και καλύτερες νοοτροπίες ή συνήθειες, που ίσως στην αρχή να μας βγάζουν από την ζώνη της άνεσής μας.
Η ιδέα ξεκινά από το να αρχίσεις να εξετάζεις τι είναι αυτό που σε εμποδίζει να ανοίξεις «την πόρτα» που υπάρχει μεταξύ εσένα και στην δυνατότητά σου να εξελίξεις έναν τομέα της ζωή σου. Τι δημιουργεί αντίσταση; Το «κλειδί» είναι να έχεις εξασφαλίσει ότι έχεις σωστά κριτήρια. Τότε θα μπορείς να εξαλείψεις κάθε αναίτια αντίσταση, και τότε θα ανοίξουν οι «πόρτες» για να μπει η φρεσκάδα και η ενέργεια.
Η yoga είναι ένας καλός τρόπος για να δυναμώσεις την νοητική σου ικανότητα να επιλέγεις με καλά κριτήρια και έτσι να ανοίγεις περάσματα για να ρέει καλά η ενέργειά σου. Ξεκινά από το να παρατηρείς τους περιορισμούς που εμφανίζονται στο σώμα σου και πώς κάνοντας τις κατάλληλες προσαρμογές καταφέρνεις να τους ξεπερνάς. Σαν παράδειγμα μπορεί να προσπαθείς να ισορροπήσεις στο ένα πόδι αλλά το τρέμουλο να σε εμποδίζει. Μέσα από την πρακτική αναπτύσσεις την ευφυΐα σου να διοχετεύεις καλύτερα την ενέργειά σου και έτσι ισορροπείς σταθερά και άνετα.
Η πρακτική στην yoga που θα κάνουμε μαζί αυτό τον μήνα, είναι το ιδανικό, ασφαλές περιβάλλον για να εξασκήσεις την ικανότητά σου να ανοίγεσαι προς το νέο και να βγαίνεις από την ζώνη της άνεσης με τρόπο ωφέλιμο και δημιουργικό. Πέρα από προτάσεις για προσωπική «δουλειά» και την έμπνευση που παίρνετε διαβάζοντας το άρθρο, στις εβδομαδιαίες τάξεις πάνω στο στρώμα μας θα καλλιεργήσουμε καλά κριτήρια σχετικά με το πόσο είναι ωφέλιμο να ανοίξουμε και πόσο είναι ωφέλιμο να προστατεύσουμε το σώμα για να πάρουμε καλό αποτέλεσμα, όπως ο γεωργός της ιστορίας μας.
Ιδιαίτερα τώρα που ξαναβγαίνουμε έξω στον κόσμο έπειτα από μία παρατεταμένη περίοδο όπου είμασταν κλεισμένοι, είναι σημαντικότερο να βρούμε την σωστή ισορροπία και να είμαστε ανοιχτοί απέναντι με τον κόσμο γύρω μας, παραμένοντας ασφαλείς. Σας περιμένω να εμπνευστούμε μαζί, πώς να κάνουμε εκείνες τις δράσεις και επιλογές που μας ανοίγουν πόρτες και μονοπάτια προς νέες, καλύτερες δυνατότητες.
________________________________________________
