Σε τι διαφέρει η πειθαρχία από το κίνητρο; Γίνεται να έχεις το ένα χωρίς το άλλο;
Το κίνητρο και η πειθαρχία είναι δύο διαφορετικές νοητικές καταστάσεις που όταν συνδυάζονται πολλαπλασιάζονται οι πιθανότητες να πετύχουμε το ζητούμενό μας.
Το κίνητρο μοιάζει με μία σπίθα που πυροδοτεί την όρεξη μας να δράσουμε. Μία σπίθα, όμως, μπορεί εύκολα να σβήσει εάν δεν βρε τα κατάλληλα «υλικά» για να φουντώσει.
Η πειθαρχία, από την άλλη, είναι σαν μία σταθερή φωτιά που μπορεί να μας κρατήσει σε ευθυγράμμιση με τον στόχο μας.
Κυριολεκτικά η λέξη πειθαρχία σημαίνει πείθομαι διά της αρχής. Σημαίνει δηλαδή, ότι πιστεύω σε κάτι που αναγνωρίζω ως υψηλότερο και σημαντικότερο από άλλα πράγματα. Η λέξη πειθαρχία δεν έχει να κάνει με τον καταναγκασμό, όπως λανθασμένα χρησιμοποιείται κάποιες φορές. Η πειθαρχία είναι κάτι που εσύ επιλέγεις να κάνεις και ο λόγος που το επιλέγεις, παρότι ίσως σε δυσκολεύει σε κάποιο βαθμό, είναι επειδή αναγνωρίζεις την αξία του.
Για να μπορέσεις, λοιπόν, να πειθαρχήσεις σε κάτι, βασική προϋπόθεση είναι να εστιάζεσαι στο γιατί αυτό το κάτι έχει αξία για εσένα. Χρειάζεται να εστιάζεσαι στο πώς αυτό σε βοηθά να είσαι ο εαυτός που θέλεις να είσαι.
Επειδή ακριβώς η πειθαρχία χτίζεται πάνω στη δέσμευση προς τις αξίες και στα πράγματα που έχουν νόημα για εμάς, μας δίνει τη δύναμη να κάνουμε αυτό που χρειάζεται ακόμα και όταν δεν έχουμε κέφι ή μας λείπει το κίνητρο.
Το κίνητρο, λοιπόν, μπορεί να μας δώσει ώθηση για να κάνουμε μία αρχή. Η πειθαρχία, όμως, διασφαλίζει ότι θα έχουμε πρόοδο και θα πετύχουμε αλλαγή.
Μπορείς λοιπόν να έχεις πειθαρχία χωρίς κίνητρο και, το αντίστροφο, κίνητρο χωρίς πειθαρχία. Για παράδειγμα μπορεί να έχεις κίνητρο (να θες διακαώς κάτι) αλλά να δυσκολεύεσαι στην πειθαρχία, άρα και στην συνεπή, σταθερή δράση για να φτάσεις στο στόχο. Όταν συμβαίνει αυτό, συνήθως το κίνητρο εξασθενεί.
Σε άλλες περιπτώσεις, μπορείς να είσαι πειθαρχημένος χωρίς απαραίτητα να νιώθεις έντονο κίνητρο. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να διατηρεί ένα πολύ αποδοτικό πρόγραμμα μελέτης ή προπόνησης από συνήθεια ή αίσθημα ευθύνης, ακόμα κι αν δεν αισθάνεται ιδιαίτερη όρεξη κάθε μέρα.
Είναι ξεκάθαρο, λοιπόν, γιατί είναι σημαντικό να ενδυναμώσει κανείς τον μυ της πειθαρχίας. Διότι η πειθαρχία είναι το χαρακτηριστικό που σε βοηθά να συνεχίσεις και να ολοκληρώσεις τη διαδρομή σου. Επίσης, με κάθε μικρό βήμα που ολοκληρώνεις μέσα από την πειθαρχία, αναζωπυρώνεις το κίνητρό σου.
Πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να παραμείνουν πειθαρχημένοι. Ποια πρακτικά βήματα μπορούν να ακολουθήσουν για να βελτιωθούν;
Θα μοιραστώ δύο πρακτικά βήματα που μπορούν να βοηθήσουν κάποιον να δυναμώσει και να διατηρήσει την πειθαρχία του.
Το πρώτο είναι να παραμένει σε επαφή με το «γιατί» του. Είναι πάρα πολύ σημαντικό κάθε μέρα που ξυπνάμε και ετοιμαζόμαστε να ζήσουμε την ημέρα μας, να απαντάμε στην ερώτηση «γιατί κάνω αυτά που κάνω;».
Καθώς δίνουμε τις απαντήσεις μας, καλό είναι να τσεκάρουμε σε ποιο βαθμό αυτά που έχουμε επιλέξει να κάνουμε συνδέονται με τις αξίες που είναι σημαντικές για εμάς.
Όταν, λοιπόν, βρίσκεσαι στη διαδικασία επίτευξης κάποιου στόχου, ρώτησε τον εαυτό σου: Γιατί είναι σημαντικός αυτός ο στόχος για μένα; Πώς θα βελτιώσει τη ζωή μου; Γιατί αξίζει ο κόπος μου; Οι απαντήσεις αυτές βοηθούν το μυαλό να εστιάσει στο κατάλληλο σημείο, δηλαδή εκείνο που τροφοδοτεί την πειθαρχία.
Το δεύτερο πρακτικό βήμα που είναι απαραίτητο για το χτίσιμο και τη διατήρηση της πειθαρχίας είναι να σπάμε τους στόχους σε μικρά διαχειρίσιμα βήματα. Αυτό είναι ίσως κάτι που πολύς κόσμος το έχει ξανακούσει, στην πράξη όμως πολλοί άνθρωποι δεν το εφαρμόζουν, ή το εφαρμόζουν αόριστα και αφηρημένα. Δεν αρκεί να πεις θα κάνω 20 λεπτά άσκηση μέχρι να φτάσω τον στόχο μου που είναι να κάνω 1 ώρα άσκηση.
Πρέπει να ορίσεις ποια ώρα ακριβώς, ποια μέρα ακριβώς και τι άσκηση θα κάνεις. Όσο πιο σαφής και προσβάσιμος είναι ο δρόμος που δείχνεις στο μυαλό σου τόσο πιο εύκολα το μυαλό σου θα συνεργαστεί μαζί σου!
Πώς μπορούμε να ξεπεράσουμε τα νοητικά εμπόδια που συχνά σαμποτάρουν την πειθαρχία;
Μια ισχυρή μέθοδος είναι να κάνουμε καταγραφή και να δίνουμε όνομα στα νοητικά μας εμπόδια.
Να πάρουμε δηλαδή ένα τετράδιο και σε μία σελίδα να γράψουμε με μεγάλα γράμματα την λέξη «ΣΑΜΠΟΤΕΡ». Το επόμενο βήμα είναι κάτω από αυτή τη λέξη να αρχίσουμε να καταγράφουμε κάθε δικαιολογία ή αφορμή που μας απομακρύνει από αυτό που έχουμε πει ότι θέλουμε να κάνουμε. Είναι σημαντικό να σημειώνουμε τόσο τις σκέψεις και τις συμπεριφορές στις οποίες ενδίδουμε, όσο και αυτές στις οποίες καταφέραμε να μην ενδώσουμε.
Ο σκοπός είναι να αποκαλύψεις τους «ενόχους», ώστε όταν εμφανιστούν ξανά να τους «συλλάβεις». Παίζει πολύ μεγάλο ρόλο τι είδους ονόματα δίνουμε στις καταστάσεις που βιώνουμε. Αυτή η άσκηση θα βοηθήσει όποιον την κάνει να ονομάσει ως «σαμποτέρ» σκέψεις και συμπεριφορές που είναι πιθανό αυτήν τη στιγμή να τις δικαιολογεί. Όταν δικαιολογείς κάτι, του δίνεις δίκαιο. Άρα το βοηθάς να υπάρχει στη ζωή σου.
Η πρακτική που πρότεινα είναι ένας τρόπος για να αλλάξεις την οπτική σου για αυτά που βιώνεις ως εμπόδιο. Όταν αλλάζουμε την οπτική μας, αλλάζει και το αποτέλεσμα που λαμβάνουμε!
Πώς μπορεί κάποιος να παραμείνει πειθαρχημένος όταν αντιμετωπίζει απρόβλεπτες προκλήσεις;
Οι απρόβλεπτες προκλήσεις είναι φυσιολογικό κομμάτι της ζωής.
Κάτι απρόβλεπτο μπορεί να βγάλει εκτός προγράμματος ακόμα και τον πιο πειθαρχημένο άνθρωπο. Να θυμίσω όμως ξανά τι σημαίνει πειθαρχία… σημαίνει πείθομαι διά της αρχής. Πειθαρχία είναι αυτό που επιλέγω να κάνω διότι αναγνωρίζω την αξία πίσω από αυτό που κάνω.
Αν λοιπόν για έναν άνθρωπο η αυτοφροντίδα είναι σημαντική αξία, στην οποία αισθάνεται την ανάγκη να εστιάσει, η πειθ-αρχία θα τον βοηθήσει να γίνει ευέλικτος. Όταν προκύπτουν εμπόδια που δεν είναι στο χέρι μας να τα παραμερίσουμε, χρειάζεται να κάνουμε μία παύση και επαναξιολογήσουμε την προσέγγισή μας. Δεν αλλάζει ο προορισμός, κάποιες φορές όμως χρειάζεται να αλλάξει η διαδρομή.
Μπορείς να μοιραστείς εργαλεία ή τεχνικές για να κάνετε την πειθαρχία πιο εύκολη και βιώσιμη με την πάροδο του χρόνου;
Το πρώτο εργαλείο είναι ο κατακερματισμός. Σε κάποιο βαθμό το ανέφερα και προηγουμένως. Ο κατακερματισμός είναι η διάσπαση των στόχων σε μικρά, διαχειρίσιμα βήματα. Είναι μια διαδικασία που είναι απαραίτητο να την κάνουμε γραπτώς αντί να την κρατάμε μέσα στο μυαλό μας. Διότι γράφοντας τα βήματα, μπορούμε να δούμε αν το πλάνο μας όντως θα μας πάει μπροστά, και μπορούμε να κάνουμε αλλαγές στο πλάνο μας αν χρειαστεί.
Το δεύτερο εργαλείο είναι ο προγραμματισμός. Αφού γράψουμε ξεκάθαρα τα βήματά μας, χρειάζεται να τα τοποθετήσουμε σε συγκεκριμένο και σαφές χρονοδιάγραμμα. Η διαδικασία αυτή είναι επίσης σημαντικό να γίνεται γραπτώς, ώστε όταν ανοίγεις το πρόγραμμά σου να βλέπεις ακριβώς ποια μέρα, ποια ώρα και για πόση ώρα θα ασχοληθείς με αυτό που έχεις πει ότι θα κάνεις.
Και ένα τρίτο εργαλείο είναι τα συστήματα. Τα συστήματα, είναι ρουτίνες που βοηθούν να ενσωματωθούν οι νέες συνήθειες στην καθημερινότητα. Τα συστήματα απλοποιούν τη λήψη αποφάσεων και μας βοηθούν να παραμένουμε συνεπείς.
Για παράδειγμα, αν θες να περπατάς περισσότερο, όρισε ότι «Θα περπατώ 30 λεπτά στη γειτονιά, αμέσως αφού παρκάρω το αυτοκίνητο και πριν μπω στο σπίτι». Με αυτόν τον τρόπο, δεν χρειάζεται να ψάχνεις κάθε φορά πότε θα ασκηθείς, αλλά θα ακολουθείς μια πάγια, σταθερή συνήθεια.
Τι θα συμβούλευες κάποιον που βλέπει την πειθαρχία ως «όλα ή τίποτα»;
Η πειθαρχία δεν απαιτεί τελειότητα. Το πιο σημαντικό είναι η σταθερότητα και η συνέπεια, όχι η αλάνθαστη εκτέλεση κάθε στιγμή. Υπάρχουν μέρες που μπορείς να δώσεις το 100% και άλλες που θα δώσεις το 60% ή το 30%. Ακόμα κι αυτό το 30% είναι πολύτιμο, εφόσον σε κρατά σε τροχιά προς τον στόχο σου. Το να εμφανίζεσαι σταθερά, κάνοντας το καλύτερο που μπορείς να κάνεις εκείνη την δεδομένη στιγμή, σταδιακά δημιουργεί ουσιαστικά αποτελέσματα. Υιοθετώντας την αρχή «δεσμεύομαι να κάνω το καλύτερο που μπορώ σήμερα», θα διατηρήσεις την πειθαρχία σου, χωρίς να σε αποθαρρύνει η ανάγκη να είσαι “τέλειος”.
